Strona:PL August Czarnowski - Zielnik lekarski (wyd. 3).pdf/94

Ta strona została skorygowana.

i rynsztoków, stawiarką albo gliną, inaczej wiatr poroznosi nasiona, a rośliny zmarnieją z braku pokarmu w jałowej ziemi. Siać w jesieni, albo na wiosnę; na lekkim i suchym gruncie zasiew jesienny ma pierwszeństwo. Siew powinien być rzutowy, ale że nasiona są bardzo drobne, trzeba je mieszać z piaskiem. Plantację w ciągu lata opiela się z chwastów.
W lipcu albo sierpniu, t. j. w czasie zupełnego rozkwitu, wyrywa się rośliny w całości, a po odcięciu korzeni, suszy w cienistym, przewiewnym miejscu. Po ususzeniu zostanie około ⅓ części. Ładnie ususzony tysiącznik powinien być zielony, a kwiaty jak u świeżej rośliny ciemno-różowe; u ziela starszego nad rok zielona barwa znika, ustępując miejsca brunatno-żółtej (Biegański).
KWITNIE i zbiera się w lipcu i sierpniu.
SKŁADNIKI: Gorzknik wyciągowy, potas, saletra, substancja krystaliczna (centauryna).
DZIAŁANIE: Wzmacnia trawienie, działa lekko rozwalniająco.
UŻYTEK wewnętrzny z całego ziela. Herbata (15—30 gr na 1 litr wody), działa wiatropędnie, usuwa niezdrowe kwasy, zgagę, poprawia soki żołądkowe, działa korzystnie na nerki i wątrobę; zaleca się przy zaburzeniach krwi, niedokrewności lub uderzeniach krwi do głowy. Soku ze świeżego tysiącznika używa się często z sokiem brodawnika do kuracji wiosennych na cierpienia wątroby i żółci. Świeże rozgniecione ziele przykłada się do ran. W Polsce tysiącznik używany jest od dawna jako skuteczny lek na zimnicę, robaki, żółtaczkę, brak apetytu itp.
CENA: 100 kg ziela (Herba Centaurii minoris) 120—150 zł.

40. EUPHRASIA OFFICINALIS L.
Świetlik lekarski.
(ScrophulariaceaeTrędownikowate).

J. — Niewielka roślina o walcowatej łodydze, dorastającej do 30 cm wysokości, omszonej. Liście jajowate, głęboko