Strona:PL Henryk Sienkiewicz-Krzyżacy 0113.jpeg

do króla, do którego wprowadził go sam kasztelan. Król przyjął go dobrotliwie, bo się już był całkiem uspokoił, i gdy Maćko klęknął, kazał mu zaraz wstać, pytając, czegoby żądał.
 — Miłościwy panie — rzekła Maćko. — Była wina, musi być kara, bo inaczej nie byłoby nijakiego prawa na świecie. Jeno jest i moja wina, iżem przyrodzonej zapalczywości tego wyrostka nie tylko nie hamował, alem mu ją jeszcze chwalił. Takem go to hodował, a potem od małości hodowała go wojna. Moja wina, miłościwy królu, bom mu nieraz powiadał: wpierw tnij, a potem obaczysz, kogoś rozciął. I dobrze z tem było na wojnie, źle zasię przy dworze! Ale to chłop jak szczere złoto, ostatni z rodu — i żal mi go okrutny...
 — Mnie pohańbił, królestwo pohańbił — rzekł król — mamli go za to miodem smarować?
 A Maćko umilkł, gdyż na wspomnienie o Zbyszku żal ścisnął go nagle za gardło i dopiero po długiej chwili jął mówić wzruszonym jeszcze i przerywanym głosem:
 — Anim ja wiedział, że go tak miłuję — i teraz się pokazało, jak bieda przyszła. Ale ja stary, a on z rodu ostatni. Nie będzie jego — nie będzie nas. Królu miłościwy i panie, ulitujże ty się nad rodem naszym!
 Tu klęknął znowu Maćko i wyciągnąwszy przed się spracowane na wojnach ręce, mówił ze łzami:
 — Broniliśmy Wilna: łupy Bóg dał godne,