Strona:PL Józef Ignacy Kraszewski-Król chłopów tom IV 163.jpeg

czasy były... Przyjąć choćby pana czem się znalazło — a dziś.
 — Toś ty z Prądnika? — zapytał Kaźmirz, przypominając sobie Wiaducha.
 — A tak! miłościwy panie... ale dziś mnie i moich już tam nie ma — rzekł powoli wieśniak... Ojca... zabił Neorża, gdy z Wiślicy powracał, macierzy się zmarło... i mnie się nie wiodło... Przyszło choróbsko i wymiotło mi chałupę... zostałem sam...
 Spuścił głowę.
 — Nieurodzaj, głód... bydło i chudoba wypadły, spaliła się chata... nie było co w niej robić, poszedłem w świat. Nie zlitował się nikt nademną, do króla się dostać z bolem i skargą nie mogłem... Już myślałem, że mi gdzie pod płotem przyjdzie kończyć, kiedy nas do roboty zawołali. Poszedłem z łopatą! Niech wam Bóg płaci, panie nasz; gdybyście nie zlitowali się nad nami, nie ja jeden, ale tysiące by nas jak muchy popadało...
 Słuchał król westchnieniami przerywanej mowy, milczący i zadumany.
 — Źleś uczynił — rzekł — żeś nie przyszedł do mnie zawczasu... Jadłem wasz chleb, byłbym go ci obmyślił...
 Chłop głową potrząsł.
 Swobodną miał mowę jak ojciec.
 — Choćbyście chcieli — odparł powoli z u-