Strona:PL Marks - Pisma pomniejsze 1.pdf/15

Ta strona została przepisana.

tur rodzajowych w wielkiem historycznem widowisku; pierwsza występuje jako wzór mieszczańskiej monarchii, druga zaś jako wzór mieszczańskiej rzeczypospolitej i zarazem jedna i druga jako państwa, wmawiające w samych siebie, że są wolne od walki klasowej, jak również i od rewolucyi europejskiej.
Teraz, kiedy czytelnicy nasi mają dokładne pojęcie o walce klasowej w kolosalnych zapasach politycznych z roku 1848, możemy śmiało przystąpić do zaznaczenia ekonomicznych czynników, na których opiera sie istnienie burżuazyi i jej klasowe panowanie, jako też i ujarzmienie robotników.
Rozpatrzymy zatem w trzech obszernych rozdziałach: 1) stosunek pracy najemnej do kapitału, niewolę robotnika i władzę kapitalisty 2) nieunikniony zanik średniej klasy mieszczańskiej przy dzisiejszym systemacie 3) handlowe ujarzmienie i zrujnowanie klasy burżuazyjnej rozmaitych narodów Europy przez ową władczynią rynku powszechnego — przez Angliją.
Postaramy się o ile można najprościej i najpopularniej zestawić najelementarniejsze pojęcia politycznej ekonomii, nie stawiając ich a priori. Chcemy być zrozumiałymi dla robotników. Tem bardziej, że w Niemczech panuje szczególniejsza nieświadomość i mięszanina pojęć względem najprostszych ekonomicznych stosunków; zamęt ten spotykamy począwszy od patentowanych obrońców istniejącego porządku aż do cudownych uzdrowicieli socyjalistycznych i zapoznanych politycznych geniuszów, w których rozdrobnione Niemcy więcej obfitują, niż w ojców narodu.
A więc pierwsze pytanie:



Co to jest płaca robocza i jak się ona oreśla?


Jeżeli ktokolwiek zapyta się robotników, jak wysoką jest ich płaca, otrzyma wtedy od jednego odpowiedź, że otrzymuje on dziennie markę od swego pracodawcy, drugi znowu odpowie, że otrzymuje on dwie marki i t. d.
Stosownie do tego, w jakiej gałęzi pracują, podawać oni będą rozmaite kwoty pieniężne, które otrzymują od swego pracodawcy za pewien określony przeciąg czasu, lub też za wykończenie pewnej określonej roboty, naprzykład za utkanie łokcia płótna, lub za złożenie arkusza druku. Wszakże, jakkolwiek podawać będą sumy rozmaitej wysokości, wszyscy oni zgadzać się będą na jednym punkcie, że płacę roboczą stanowią te pieniądze, które pracodawca daje robotnikowi za pewien określony ilość roboty.
A zatem kapitalista kupuje ich pracę za pieniądze i za pieniądze sprzedają mu oni swą pracę. Kapitalista za te same pieniądze, za które kupił ich pracę, np. za dwie marki, mógłby kupić dwa funty cukru lub też jaki inny towar, służący do pewnego określonego użytku Dwie marki, które on zapłacił za dwa funty cukru, stanowią