Panowie, zniesienie praw zbożowych w Anglii jest największym tryumfem, osiągniętym przez wolny handel w XIX w. We wszystkich krajach, w których fabrykanci głoszą wolność handlu, mają oni przedewszystkiem na względzie handel zbożem, lub wogóle materyjały surowe. „Obłożenie zagranicznego ziarna cłem protekcyjnem jest bezczelnością, jest to spekulowanie głodem narodu“.
Tani chleb, wysoka płaca, cheap food, high wages, oto jedyny cel, dla którego wolnohandlowcy Anglii wydali milijony, a zapał ten zaraził już współbraci ich ze stałego lądu.
Lecz dziwna rzecz! Lud, któremu za wszelką cenę chcą dostarczyć tani chleb, okazuje się bardzo niewdzięcznym. W Anglii tani chleb jest tak samo osławiony, jak we Francyi tani rząd. W ludziach „pełnych poświęcenia“, takich, jak Browing, Brigli et consortes upatruje lud najzaciętszych swoich wrogów i najbezwstydniejszych obłudników.
Każdemu wiadomo, że w Anglii walka między liberałami i demokratami jest walką wolnohandlowców z Czartystami.
Przypatrzmy się tylko w jaki to sposób wolnohandlowcy angielscy wykazywali ludowi swe dobre chęci, jakiemi byli przejęci.
Mówili oni do robotników: „Cło zbożowe jest podatkiem obciążającym płacę robotniczą; ten podatek płacicie wy właścicielom gruntów, tej średniowiecznej arystokracji; wasz opłakany stan jest wynikiem drożyzny najniezbędniejszych artykułów spożywczych“.
Robotnicy ze swej strony pytali się fabrykantów: „Tak się to stało, że w przeciągu ostatnich 30-tu lat, kiedy nasz przemysł doszedł do największego rozwoju, płaca nasza spadła, i to w daleko większym stosunku, niż się podniosła cena na zboże?
Podatek jaki my podług waszego twierdzenia, płacimy właścicielom gruntów wynosi na robotnika około trzech pensów tygodniowo, przyczem płaca ręcznego tkacza w okresie 1815—1843 r. z 28 szy-
Strona:PL Marks - Pisma pomniejsze 1.pdf/3
Ta strona została przepisana.
O WOLNYM HANDLU
Mowa wypowiedziana przez Karola Marxa w Towarzystwie Demokratycznem w Brukseli dnia 9 Stycznia 1849 r.
