Wychodziliśmy z założenia, że siła robocza jest kupowana i sprzedawana według swej wartości. Jej wartość, jak każdego innego towaru, określa się czasem pracy, potrzebnym do jej wytworzenia. Jeżeli więc wytworzenie przeciętnych dziennych środków utrzymania robotnika wymaga np. 6 godzin, to musi on pracować przeciętnie po 6 godzin dziennie, ażeby codziennie wytworzyć swą. siłę roboczą lub też żeby odtworzyć wartość, uzyskaną z jej sprzedaży. Niezbędna część jego dnia roboczego wynosi wówczas 6 godzin, a więc przy pozostałych warunkach niezmienionych jest wielkością daną. Ale nie znaczy to wcale, że dana jest wraz z tem i wielkość samego dnia roboczego.
Przypuśćmy, że prosta 
wyobraża czas trwania lub długość niezbędnego czasu pracy, który wynosi, dajmy na to, 6 godzin. Zależnie od tego, czy praca będzie przedłużona o 1, 3 lub o 6 godzin ponad ab, otrzymamy trzy różne proste:
Dzień roboczy I. [1]
|
Dzień roboczy II.
|
Dzień roboczy III.
|
z których pierwsza wyobraża 7-godzinny dzień roboczy, druga — 9-godzinny a trzecia — 12-godzinny. Przedłużenie prostej bc wy-
- ↑
Poprawiono numerację godzin w grafice; w oryginale między „4“ a „6“ stało kolejne „6“.
