Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 572.jpeg

555

Bractwo.

ctwu służyć będą wszelkie prawa i odpusty, zakonowi lub przybierającemu je arcybractwu udzielone w szczególe i imiennie, ale nie te, których używa z innemi per extensionem et communicationem. 4) Ustawy bractw powinny być przez biskupa miejscowego przejrzane i potwierdzone, który może je nawet odmienić przy erekcji i potém, oprócz gdy je już Stolica Apost. zatwierdziła, lub były spisane w rodzaju kontraktu (Bouix, Tract. de Eppo, Paris 1859 t. II p. 325). 5) Formuły przepisane konstytucją Klemensa VIII, co do erygowania i aggregowania bractw, pozyskiwania odpustów i t. p., pod nieważnością przestrzegane być winny przez zakonników i urzędników brackich. Są w Ferrari’ego, Bibl. prompt. pod Confraternitas, i u Bouix’a op. c. p. 319; biskupi zaś do zakładania bractw mają wzór w Formularzu Monacelli’ego i u Bouix’a; lecz do ścisłego zachowania go nie są pod nieważnością zobowiązani. 6) Odpusty nadane bractwu, winny być poprzednio przez biskupa miejscowego za autentyczne uznane, inaczej głosić ich nie wolno. 7) Sposób zbierania jałmużny i składek przepisuje biskup, który mocen jest także naznaczyć cel tymże składkom, np. na budowę kaplicy, na seminarjum i t. p. 8) Jeśli bractwa mają swoich kapelanów i spowiedników, ci winni posiadać aprobatę biskupią; gdy zaś są zakonnikami, także od swego przełożonego, i tém samém nie mają władzy rozgrzeszenia braci od cenzur i rezerwatów biskupich lub papiezkich. Postanowieniami Congr. Conc. trid. zabroniono im wdawać się w obowiązki proboszcza i dopełniać pewnych benedykcji, np. gromnic, popiołu, palm, wywodu. 9) Dokumenty, bractw się tyczące, powinny być darmo wydawane. Wkrótce przecież C. Indulg. 6 Mar. 1608 za materjalia piśmienne pozwoliła brać najwyżej jeden skud złoty. Oprócz dopiero wyliczonych ustaw, wyjętych z konstytucji Quaecumque, jest wiele innych jeszcze, w przedmiocie bractw, wydawanych przez Kongregację Obrzędów i Sob. tryd., między któremi te wyraźniejsze: biskup zaprowadza bractwa auctoritate ordinaria, a jenerałowie zakonów (sami lub przez swych kapłanów) z przywileju Pawła V i to tylko ich zgromadzeniu powierzone, więc karmelici szkaplerz, dominikanie różaniec, franciszkanie pasek, zawsze za pozwoleniem miejscowego biskupa (C. R. 7 Pażdz. 1617); inne także bractwa mogą zakonnicy zakładać przy swoich kościołach, lecz z wiedzą biskupa (Rota 8 Maj. 1744). U zakonnic nie wolno erygować bractw dla ludzi świeckich (Congr. Epp. 5 Maj. 1645). Za zgodą większości członków, objawioną na wspólném posiedzeniu, wolno każdemu bractwu przenieść się z jednego do drugiego kościoła, razem z majątkiem brackim (Rota 4 Lut. 1744), który uważa się za własność duchowną, dla tego zostaje pod opieką kościoła i nie może być pozbywany (C. R. 27 Lip. 1747), ani odstępowany, choćby dla innego kościoła, bez pozwolenia Stolicy św. (C. C. 20 Sierpnia 1701); rozumie się to jedynie o bractwach duchownych, a nie świeckich dobroczynnych, nawet przez biskupa potwierdzonych (C. C. 7 Sierp. 1683). Wszelkie spory, tyczące się interesów brackich, należą do sądów kościelnych. Członkowie bractw posiedzenia swoje odbywać mogą, ilekroć zechcą, byle nie przeszkadzali nabożeństwu kościelnemu (C. R. 12 Stycz. 1704). Gdy obierają urzędników, lub składają rachunki, powinni zaprosić proboszcza (C. C. 15 Mar. 1728). Nie mogą kwestować w kościele i w granicach parafji bez jego pozwolenia (C.C. 14 Wrześ. 1782). Za zgodą biskupa wolno im poprawiać swoje ustawy (C. C. 2 Czer. 1690), lecz tytułu zmieniać nie mogą (C. Epp. 9 Wrześ. 1635); a na zaprowa-