znacznem w zakresie poezyi i powieści, z poczuciem obowiązków rodzinnych po stracie ojca w r. 1812, ze wspomnieniem wielkiej, błyszczącej armii Napoleona, a mianowicie króla westfalskiego, Hieronima Bonapartego, który zatrzymał się na odpoczynek w Nowogródku, przeniósł się 17-letni Mickiewicz do Wilna na uniwersytet. Był to najświetniejszy okres w dziejach tego pamiętnego zakładu. Lubo Jan Śniadecki rektorem być przestał, owoce jego naukowej i patryotycznej gorliwości teraz głównie okazywać się zaczęły widomie. Liczba studentów przeszło półtysiączna; profesorowie na oddziale zwłaszcza lekarskim i literackim, albo głośni z nauki w całej Europie, albo zdobywający sobie uznanie wśród spółziomków: oto warunki, dające zakładowi naukowemu możność krzepienia się wewnątrz i oddziaływania na oświatę narodu. Życie umysłowe wogóle mocno naówczas tętniło w Wilnie i potężnie ciągnęło młodzież ku sobie.[1]
Pierwsze dwa lata pobytu w uniwersytecie zeszły Mickiewiczowi na pilnych studyach pod kierunkiem filologa Ernesta Grodka, profesora wymowy i poezyi Leona Borowskiego, oraz historyka Joachima Lelewela; a nadto na przyglądaniu się temu różnobarwnemu widowisku, jakie dawało mu pierwsze poznane większe miasto ze swoim teatrem, dziennikarstwem i licznemi towarzystwami dobroczynnemi, naukowemi, satyrycznemi. W tym przeciągu czasu otrzymał Mickiewicz stopień kandydata filozofii.
Przez dwa dalsze lata, obok powyższych czynników, działały na umysł i serce młodzieńca wpływy towarzyszów związanych w grono Filomatów (miłośników nauki), oraz wpływ pierwszej miłości. Towarzystwo Filomatów, zorganizowane przez szlachetnego Tomasza Zana, starało się ugruntować w duszy młodzieży miłość nauki, cnoty, oj-
- ↑ Życie to starałem się zobrazować w dziełku p. t. »Liberalizm i obskurantyzm na Litwie i Rusi« (Warszawa, 1898).
_020.jpg&oldid=2185864){kind=link}