Strona:PL Wacław Potocki-Wojna chocimska 009.jpeg

Ta strona została skorygowana.
Wacław Potocki.

Nader różne są losy poetów. Są jedni, których od pierwszych kroków spotyka poklask, nie opuszcza ich stale do śmierci, a zgon utwierdza tylko i wzmacnia sławę ich i znaczenie; są inni, których ta sława spotyka dopiéro po śmierci; są inni, dla których się kończy z dniem śmierci. Los autora, o którym rzec mamy, do żadnego nawet z tych trzech przypadków odnieść się nie da. Wacław Potocki był bez zaprzeczenia jednym z najobfitszych i jednym z najznakomitszych naszych poetów dawnych; a jednak społeczność nie wiedziała prawie o tém, że był poetą, potomność bliższa i dalsza osądziła, iż był poetą miernym, i oto dopiéro w tych czasach, we dwa blizko wieki po zgonie, uznaje, iż był twórcą i arcydziełek. Kilka piór poświęciło w ostatnich czasach bliższe studya już cząstkom już całości jego utworów; gdy jednak równie i te studya jak i te utwory nieznane są powszechności naszéj, gdy nawet i w historyach naszéj literatury czynność i charakterystyka tego poety lekko tylko są dotykane; sądzimy, iż nie będzie zbyteczném, jeżeli czytelnikom naszym przypomnimy tę osobistość i damy tu poznać bliżéj zasługę jéj i charakter.
O Potockim, jak o większéj części naszych pisarzy dawnych, nie mamy żadnych prawie bliższych wiadomości biograficznych, nawet rok jego urodzenia i śmierci nie są z pewnością znane. To zaś, co ze wzmianek przygodnich, już jego własnych już obcych, da się w téj rzeczy poczerpnąć, zawartém prawie być może w następnych rysach.
Wacław Potocki (mieniący się „Potocki z Potoka“, należy jednak nie do głośnéj w tym rodzie linii Pilawitów lecz Szreniawitów) urodził się około roku 1622 we wsi dziedzicznéj Łużnéj na Podgórzu; tu przebył największą część życia, tu i dokonał go około roku 1697. Urodzony za Zygmunta III, za następców jego Władysława i Jana Kazimierza bywał w potrzebach wojennych, już na północy kraju już na południu; wkrótce jednak, jak się zdaje, wracał do domu i oddany był głównie roli i życiu familijnemu. Miał on dwóch synów i córkę poślubioną miłemu zięciowi Janowi Lipskiemu. W r. 1683