Strona:Pył (opowiadanie norweskie) 012.jpg

przynajmniej coś takiego, co pobudza ich dziecinną wyobraźnię...
 — Ależ to burzy rzeczywistość, droga pani, i równa się, przytłumianiu ich zdolności umysłowych.
 — Czyli, że doprowadza je do obłędu?
 — No, jeżeli nie to, to w każdym razie przeszkadza właściwemu kierunkowi rozwoju.
 — Nie rozumiem pana.
 — Jeżeli pani uczy dzieci, że życie doczesne nie jest niczem wobec przyszłego, że istnienie niczem, wobec szczęścia nieistnienia, że człowiekiem być, jest o wiele mniej, niż aniołem, że życie o wiele mniej warte od śmierci — w takim razie nie jest to właściwa droga objaśnienia dzieciom, jak mają pojmować życie, kochać je, jak pojmować swoje obowiązki obywatelskie, pracy, miłości ojczyzny.
 — Ach, tak pan to rozumie, to już później się zrobi.
 — Później, jak już cały ten pył pokryje ich duszę?
 Pani Atlung zamyśliła się głęboko.
 — Dlaczego pan używasz wyrazu „pył?” Wyobrażam sobie zaraz, coś, co już było, minęło, a teraz uwolnione z więzów rozprasza się i osiada na wszystkich pustych miejscach. — Zamilkła na chwilę.
 — Czytałam o pyle, że trujące materye z zepsutych przedmiotów zbiera i roznosi je; ale tego chyba pan nie masz na myśli?
 Nie rozumiałem, co chciała przez to powiedzieć.
 — To zależy, odparłem, na co pył pada. U ludzi zdrowych, powoduję mgłę, posępność, tak że zasłania jasność spojrzenia. Jeżeli zaś pyłu nikt nie otrząśnie, gromadzi się on spokojnie na cale grubości, aż machina nie może już iść dalej.