Strona:Rus Jarema Kusztelan - Rodowód spółek ludowych.pdf/39

kie fazy rozwoju niespokojnej myśli narodowej. A więc z epoki buntów i konspiracji, politycznych złudzeń i politycznego wyczekiwania, przechodzi we wielki wir gorączkowych spekulacyj i ryzykownych przedsięwzięć finansowych. Z żołnierza wstrząśnień europejskich i powstańca przemienia się w pierwszego u nas bankiera, który usiłuje koncentrować kapitały i prowadzić je do walki ekonomicznej na szersze pole przemysłu wielkiego. Wśród wstrząśnień ekonomicznych, które tyle strat i spustoszeń pociągnęły za sobą, ostał się Łyskowski ze swym bankiem, ale ten wielki giest, właściwy tak jednej ostateczności związkowej, jak i drugiej wybujałości, udziela się niemniej jego działalności spółkowej. Spółki ludowe, według Łyskowskiego, były tylko środkiem do osiągnięcia dalszych celów i dlatego działalność jego na polu spółkowości spotykała się często ze znacznym sprzeciwem. Sprzeczność między dążnościami Łyskowskiego a społeczną istotą spółek była ostatecznym powodem sparaliżowania jego czynności w Związku Spółek Zarobkowych. Jednakże zaznaczyć należy, że Łyskowski, mimo to, dla ogólnych zagadnień społeczno-ekonomicznych wykazywał pewne zrozumienie, nawet w okresie spekulacji i grunderki. Znaczenie jego polega przedewszystkiem na tem, że wniósł on do organizacji związkowej państwowo-twórczy pierwiastek, tkwiący bezsprzecznie we wspaniałej w swem założeniu