Strona:Salomon Majmon i jego filozofja.pdf/24

Ta strona została uwierzytelniona.

zjawisk, które jako fakty świadomości powstają wskutek oddziaływania rzeczywistości i syntezy podmiotu, a przeto nie są wiernem odbiciem rzeczywistości samej w sobie. Wszelkie próby docierania do istoty wszechrzeczy z natury rzeczy chybiają celu wobec tego, że umysł nie może wyjść po za siebie; w granicach doświadczenia jednak mamy wiedzę o przedmiotach zupełnie pewną.
A teraz wracamy znów do Majmona i zobaczymy, jak on rozstrzygnął podstawowe problematy wiedzy. Przedewszystkiem zwraca on uwagę na to, że poznanie rzeczywistości, niezależnej od umysłu (rzeczy samej w sobie) jest wewnętrzną sprzecznością, ponieważ poznawać znaczy już zdeterminować przez umysł. Następnie wskazuje na to, że samo istnienie rzeczywistości zewnętrznej nie jest wcale pewne. Znamy tylko swoje wrażenia i nigdy wyjść po za nie nie możemy; kwestja zaś, zkąd one pochodzą, musi na zawsze pozostać dla nas tajemnicą. Nie przyjmuje więc Majmon również idealizmu, i tu już mamy źródło jego sceptycyzmu. Przedmiotem naszego poznania nie jest więc ani rzeczywistość niezależna od umysłu (rzeczywistość sama w sobie), ani zjawisko, jako podmiotowe odbicie tej rzeczywistości, lecz tylko nasze wrażenie, jako fakt, którego dalszego pochodzenia nie znamy. Pogląd ten stara się Majmon