Konstytucya pruska z r. 1850 nie objęła wprawdzie w paragrafach swoich wyraźnie wzmianki o odrębności narodowej W. Ks. Poznańskiego, opartej na przyrodzonem prawie, na umowie mocarstw europejskich i na uroczystych przyrzeczeniach monarchów pruskich, ale jej też nie zaprzeczyła i zaprzeczyć nie mogła.
Odtąd nastał rażący, ale pozorny tylko dualizm w traktowaniu kwestyi polskiej, bo, kiedy organy miejscowej administracyi bez ogródki wypowiadały, że trzeba nareszcie położyć koniec polskości i w tym duchu postępowały, który to system znalazł silne poparcie w dziennikarstwie niemieckiem i niemieckiej ludności — ministrowie pruscy, ilekroć posłowie polscy poruszali takie rzeczy w sejmie, dziwili się temu, zaprzeczali faktom lub twierdzili, że o nich nie wiedzą. Skutkiem tego przyszło do dziwnego pomięszania pojęć: polscy obywatele, którzy najspokojniej próbowali używać służących im niewątpliwie praw, zaczęli uchodzić w oczach władz podrzędnych i niemieckiej ludności za rodzaj buntowników, burzycieli, podejrzanych i niebezpiecznych ludzi, ci zaś, co nadwyrężali te prawa, uchodzili za podpory legalnego porządku.
Smutne więc nastały dla Polaków w W. Ks. Poznańskiem czasy. Ligę Polską rozwiązano wyrokiem sądowym z 9 kwietnia 1850 r. na mocy nowego rozporządzenia o sto-
