Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T2.pdf/149

Ta strona została przepisana.

tylko z opowiadań i okolicznościowych wiadomości, zamieszczonych w gazetach lub przynoszonych przez famę.”[1]
Nowy okres rozpoczyna się od r. 1871. Wtedy to dr. Zielewicz z Kłecka rzucił myśl połączenia Spółek polskich w jeden Związek z zarządem głównym na czele i ustanowienia patronatu.
Myśl tę wykonano dnia 30 kwietnia 1871 r. na zebraniu delegatów 19 Spółek W. Księstwa Poznańskiego, 9 Spółek Prus Zachodnich i 1 Spółki na Górnym Śląsku. Spółki te połączyły się w Związek Spółek polskich, dziś noszący nazwę Związek Spółek zarobkowych i gospodarczych na W. Księstwo Poznańskie i Prusy Zachodnie.
W skład pierwszego Komitetu Głównego Związku weszli: sędzia Mieczysław Łyskowski jako prezes, dr. Au jako sekretarz, sędzia Stanisław Motty, dr. Zielewicz, dr. Rakowski i dr. Roman Szymański.
Dla braku odpowiedniej osobistości na patrona dzielili się z początku obowiązkami jego dr. Au, dr. Zielewicz i dr. Rakowicz.[2]

Tellus,
Bank Kwilecki, Potocki i Spółka.

Celem przyjścia w pomoc obywatelom ziemskim założyli 1862 r. Ignacy hr. Bniński z Samostrzela, Tadeusz Chłapowski z Turwi i Stanisław hr. Plater z Wroniaw Towarzystwo akcyjne Tellus, który to bank niestety, jak o tem poniżej, smutny miał koniec.
Tellus nie odpowiadał jednak wszystkim potrzebom. Odczuć się dawał brak instytucyi rolniczo-przemysłowej.

Mieszkał wówczas w Rudkach Teodor Mańkowski, mąż Bogusławy z Dąbrowskich, córki twórcy legionów, generała Henryka Dąbrowskiego. Mańkowski pochodził z Po-

  1. Ks. Zimmermann K. Powstanie i rozwój Spółek zarobkowych i gospodarczych w W. Ks. Pozn. i Prusach Zachodnich. Książka jubil. Dziennika Poznańskiego. 1909, 14.
  2. Tomaszewski Wł. Pół wieku polskich Spółek zarobkowych.