Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T2.pdf/221

Ta strona została przepisana.

wolski, ze strony Tygodnika Katolickiego epitety nihilisty moskiewskiego, przybłędy, ręki wprawnej do robót podziemnych, obcego człowieka, kwintanera, nie umiejącego pisać.

Towarzystwo Pomocy Naukowej dla dziewcząt.

W maju 1871 r. założono w Poznaniu filią Towarzystwa Pomocy Naukowej dla dziewcząt, którego główna Dyrekcya miała stałą siedzibę w Toruniu. Do zakresu działalności owej filii należał wyłącznie Poznań, prowincya zaś i Prusy Zachodniej podlegały samej Dyrekcyi. Do zarządu filii poznańskiej weszły: Bibianna Moraczewska, Leonardowa hr. Kwilecka, profesorowa Mottowa, dr. Matecka, dr. Świderska, Antonina Bronikowska, Paulina Wilkońska, inżynierowa Urbanowska, Anastazya Warnkówna, oraz Franciszek Dobrowolski. W pierwszym roku zapisało się do tego Towarzystwa członków 100, którzy razem wnieśli 150 talarów. Udzielono zaś wsparcia 2 dziewczętom na pensyi wyższej, 3 uczącym się krawiecczyzny, a jednej, sposobiącej się na ochroniarkę.

Pierwsze Elżbietanki w Poznaniu.

Kongregacyą Szarych Sióstr ś. Elżbiety założyły 1842 r. w Nisie na Śląsku cztery panny: Klara Wolf, Matylda Merkert, Marya Merkert i Franciszka Werner celem pielęgnowania chorych po domach prywatnych i po szpitalach, oraz zajmowania się wychowaniem i nauczaniem sierot chrześciańskich. Dwie z nich, Klara i Matylda, w krótkim czasie padły ofiarami swego powołania.
Dnia 4 września 1859 r. udzielił książę-biskup wrocławski Henryk Förster ustawom Sióstr kościelnej aprobaty, a 1887 r. uznała je Stolica Apostolska.
Do Poznania sprowadził pierwsze trzy Elżbietanki, Siostry Edelburgę, Eugenię i Salome, 20 lipca 1871 r. ks. Kessler, prebendarz przy kościele franciszkańskim. Umieszczono je na W. Garbarach w domu pod nr. 49, później