Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T2.pdf/335

Ta strona została przepisana.

Rok 1880.
Działalność posłów naszych. Wrogie rozporządzenia. Emigracya ludu.

Po dymisyi dr. Falka, który tak srogo dał się Kościołowi katolickiemu i Polakom we znaki, zwolniała walka kultura, ale uchwalone w ciąg jej ustawy pozostały w mocy. Dla tego też posłowie nasi, ks. dr. Stablewski i ks. dr. Jażdżewski tak w komisyi, jak i w plenum sejmu domagali się zniesienia ustaw majowych, a w Izbie panów książę Ferdynand Radziwiłł, w parlamencie zaś Koło polskie, którego prezesem po ustąpieniu księcia Romana Czartoryskiego został Teofil Magdziński, głosowało przeciwko przedłużeniu ustawy anti-socyalistycznej, jako też przeciwko septenatowi wojskowemu czyli uchwaleniu funduszy na wojsko na lat 7.
W tymże roku zniesiono w garnizonach, w których jeszcze dotąd istniała, obowiązkową naukę języka polskiego, a polskim Towarzystwom rolniczym odebrano wsparcia z funduszu dyspozycyjnego ku podniesieniu rolnictwa!
Nadto sąd rzeszy orzekł, że sędzia ocenia, czy strona umie po niemiecku lub nie, skąd wynikły procesy o krzywoprzysięstwo i straty materyalne z przegrania spraw a jeżeli sędzia zmuszał strony do przybrania obrońcy, także pomnożenie kosztów procesu.
Już od r. 1872 wzmagająca się emigracya ludu polskiego do Ameryki przybrała zastraszające rozmiary. Zaniepokojony tem, wskazywał Dziennik Poznański w licznych artykułach na niebezpieczne skutki, wyniknąć stąd mogące,