Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T2.pdf/461

Ta strona została przepisana.

sław Żółtowski z Niechanowa, książę Zdzisław Czartoryski z Sielca i poseł Władysław Wierzbiński, a z własnego popędu Grossman z Inowrocławia i włościanie Żak z Bielska, Dopierała z Czarnotek i Tomaszewski z Mącznik, a mowy ich dowiodły, że wszyscy obywatele czuli doniosłość wyrządzonej im krzywdy.
Wiec, który się odbył pod przewodnictwem Ossowskiego z Mątew, był tak wspaniałym, jak żaden, jakie się dotąd w Poznaniu odbywały, a zarazem zbiorowym, jednomyślnym objawem uczuć i zapatrywań całego społeczeństwa w zaborze pruskim. Wynikiem wieca było następujące

Oświadczenie.

Na mocy rozkazu niewiadomego pochodzenia i nieznanej daty[1] zaprzestano od 1 października r. b. w szkołach elementarnych uczyć dzieci naszych polskiego czytania i pisania, tak, że obecnie na Górnym Śląsku, na Warmii, w Prusach Zachodnich i W. Księstwie Poznańskiem dawniejsze, tak zwane dwujęzykowe szkoły elementarne pozbawione zostały wszelkiego znamienia polskości i zamienione są na szkoły czysto niemieckie.
Ponieważ do szkół tych chodzi przeszło 300,00 dzieci polskich, mających prawo do kształcenia się w własnym języku, ćwiczenia się w polskiem czytaniu i pisaniu, oraz do uczenia się religii w ojczystym języku, przeto my Polacy ze wszystkich dzielnic polskich, pod panowaniem pruskiem zostających, zgromadzeniu na dniu 15 listopada 1887 r. na walnym wiecu w Poznaniu, wyrażamy głośno i otwarcie zdumienie i ubolewanie nasze z powodu powyższego rozporządzenia, oraz świadomość wyrządzonej krzywdy.
Zniesienie nauki języka polskiego w szkołach, przeznaczonych dla dzieci wyłącznie lub przeważnie polskich, nie tylko sprzeciwia się prawom Boskim i przyrodzonym, oraz najprostszym zasadom pedagogiki, ale nadto

przeciwne jest międzynarodowym stypulacyom i uroczystym przyrzeczeniom królewskim, jakie otrzymała przeważna część ludności pod panowaniem pruskiem,

  1. Z 7 września 1887 r.