Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T2.pdf/463

szkoła uczniom swym i społeczeństwu zapewniać powinna, a które zapewnić można jedynie na podstawie ojczystego języka, jak to uznaje pedagogika całego cywilizowanego świata.
 Ostatnie rozporządzenie dotyka nas nie mniej boleśnie przez to, że dzieci nasze, nie nauczywszy się w szkole czytać po polsku, nie będą mogły korzystać z nauki religii ś., nie będą się mogły kształcić ani rozwijać moralnie za pomocą katechizmu ani książek budujących i że ostatecznie w tym stanie moralnego zaniedbania łatwo stać się mogą przystępnemi dla zgubnych podszeptów ludzi społecznego przewrotu.
 Na rozliczne petycye, zanoszone w ostatnim lat dziesiątku do różnych instancyi, nie doczekaliśmy się żadnej ulgi ani naprawy tych niedostatków, na które się żaliliśmy.
 Dzisiaj przeto nie pozostaje nam chwilowo nic innego, jak oświadczyć,
 że protestujemy przeciwko wykluczeniu języka polskiego ze szkół naszych,
 równocześnie odzywamy się do szanownych posłów naszych i, wyrażając im pełne wdzięczności uznanie za dotychczasową obronę praw naszych, wypowiadamy przekonanie, że tę głośną żałobę naszą zaniosą przed sąd opinii publicznej i wykażą ogrom tej krzywdy, jaka nas spotyka.
 My zaś obywatele wszystkich dzielnic polskich pod panowaniem pruskiem, pewni praw i obowiązków swoich, oświadczamy uroczyście przed Bogiem, któremu sprawy naszej z ufnością polecać nie przestaniemy, i przed wszystkimi ludźmi dobrej woli, że nie pominiemy żadnego legalnego środka obrony i nie przestaniemy dokładać wszelkich starań, aby w młodzieży naszej utrzymać świadomość dziejowej przeszłości i nauczyć ją, że pod panowaniem pruskiem ma wszelkie prawo być i pozostać polską, zachować wiarę ojców, język ojczysty, zwyczaje i obyczaje narodowe.
 W tej samej sprawie odbył więc wiec w Gnieźnie dnia 14 grudnia tegoż roku, na którym jako mówcy występowali dr. Żychliński z Modliszewa, gospodarz Kaczmarek z Napoleona, młynarz Krupski z Gniezna, gospodarz Wołyński z Pyszczynka, a pod odczytaniu Oświadczenia wieca poznań-