Strona:Thomas Paine - Zdrowy rozsądek.pdf/65

rok temu usłuchano, zdobyłoby serce i ducha Kontynentu. — Lecz teraz jest za poźno: „Rubikon został przekroczony”.

Poza tym, chwytanie za broń, byle wymusić uchylenie prawa finansowego, na uzasadnione prawem boskim nie wygląda, a na tak ohydne ludzkim uczuciom, jak chwytanie za broń by wymusić mu posłuszeństwo. Cel, z obydwu stron, nie usprawiedliwia środków, bo ludzkie życie za wiele warte, aby je dla takiej małostki porzucać. To przemoc zadawana naszym osobom i którą się nam grozi, niszczenie naszej własności siłą zbrojną, oraz inwazja na nasz kraj ogniem i mieczem, usprawiedliwiają, wedle sumienia, użycie broni. A w momencie kiedy taki modus obrony stał się potrzebnym, ustać powinno było wszelkie wobec Brytanii poddaństwo; a niepodległość Ameryki powinna była zostać rozważona jako æra co się datuje, a to publikacją, od czasu kiedy pierwszy raz wypalono przeciw niej z muszkietu. Taka linia to linia spójnej konsekwencji; ani nie dyktuje jej kaprys, ani rozciąga ambicja, ale wytwarza ją łańcuch wydarzeń których kolonie nie były autorami.

Zakończę te uwagi paroma na czasie sugestiami, w których dobre mam intencje. Powinniśmy przemyśleć, że są trzy różne drogi jakimi niezależność możemy uskutecznić; że jedna z owych trzech będzie jednego czy innego dnia losem Ameryki, to jest, prawny głos narodu w Kongresie, siła militarna, bądź bunt tłumu. Może nie być to zawsze, że nasi żołnierze są obywatelami, a duża liczba — zbiorowym ciałem rozsądnych ludzi; walor, jak już nadmieniłem, nie jest dziedziczny, ani też nieustający. Jeżeli pierwszy z tych sposobów miałby przynieść niepodległość, mamy przed sobą każdą sposobność oraz zachętę aby uformować na obliczu tej Ziemi przenajszlachetniejszą a bez wady konstytucję. Mamy w naszej mocy rozpocząć ten świat od nowa. Do teraz, sytuacja podobna do obecnej nie zdarzyła się od dni Noego.