Strona:Upominek. Książka zbiorowa na cześć Elizy Orzeszkowej (1866-1891).pdf/413

Ta strona została przepisana.
ŻYDZI INFLANCCY.



Przypatrzywszy się bacznie twarzom żydów inflanckich, można wyraźnie rozróżnić dwie odmienne rasy. U jednej widzimy cienki, ostry, mocno zagięty nos, regularne rysy, delikatną skórę, kolor zaś twarzy środkuje pomiędzy rumieńcem zdrowia a chorobliwie siną bladością. Dziewczęta tej rasy są niemal zawsze obdarowane prawdziwą pięknością, budowa ich ciała jednak jest za delikatną na ciężką pracę, do jakiej są przeznaczone. Troska, pełne kłopotów i nędzy życie, ryją na licach młodej jeszcze kobiety głębokie ślady. Kwiat młodości trwa krótko. W zaczerwienionych, w załzawionych oczach starców, w ich stwardniałych i tępych rysach, zaledwie można tych samych ludzi rozeznać. Druga rasa przypomina murzynów; szeroki i spłaszczony nos, szeroko wywinięte i mocno wystające sinawe wargi, płaskie, bez wyraźnych załomów u muszli uszy zdają się być krwi pozbawione. Barwa twarzy szara, albo szaro-brunatna, skóra i rysy grube i surowe. Miedziany kolor twarzy w późnym wieku nie jest skutkiem niewstrzemięźliwości. Tej drugiej rasy żydzi są szkaradni, zwłaszcza tak stare jako i młode kobiety; otyłość w późnym wieku rzadko się przytrafia. Wszystko, co etnograf Kohl w opisie Galicji o tamecznych żydach powiada, da się zastosować i do żydów tutejszych, próżnują i... oszukują. Krawcy, szewcy, blacharze, zegarmistrze, szklarze i rzeźnicy próżniaczo i niedbale rzemiosłem swojem zajmują się i nic zaoszczędzić nie mogą. Żydzi powszechnie jako kramarze snują się po kraju, oszukując łotewskiego chłopa, albo utrzymując w miastach i miasteczkach sklepy z nędznemi, łokciowemi towarami, rzadziej z kolonjalnemi, i o ile się uda, oszukują biednych konsumentów. Niektórzy z nich atoli, skutkiem szachrajstwa i lichwy, a następnie handlu bydłem, zbożem i drzewem, do tak znacznej doszli zamożności, że od lat wielu sami tylko zajmują się wielkiemi spekulacjami, pochwycili w swe ręce cały ruch handlowy i tak umieją nim obracać, iż naprzód już oznaczają ceny zboża i innych produktów. Obok znacznych na miejscu wyzyskanych kapitałów, nie mało im jeszcze dopomagają ułatwione środki komunikacyjne, jak koleje żelazne, telefony i telegrafy, łączące Inflanty ze wszystkiemi znaczniejszemi punktami kraju i zagranicy.

401