Strona:Upominek. Książka zbiorowa na cześć Elizy Orzeszkowej (1866-1891).pdf/549

Ta strona została przepisana.
RÓWNOUPRAWNIENIE KOBIETY POLSKIEJ.
(STAN SPRAWY, PRZYCZYNY NIEPOWODZEŃ I NAJBLIŻSZE ZADANIA).


Ogólno-europejski prąd, równouprawnienie kobiet mający na celu, dotknąwszy naszego społeczeństwa, wywołał i u nas zjawiska do zachodnio-europejskich podobne: walkę starych pojęć z nowemi, krańcowe przejawy i postępowych, i wstecznych dążeń. Mieliśmy więc, i dziś mamy, nietylko potężny zastęp wsteczników, ale i kobiety „tak nawykłe do długo i cierpliwie noszonej obroży, że gotowe są kąsać rękę, co ją targa“. Wszystko to są zjawiska, jakkolwiek i nie zawsze naturalne, ale zbyt wspólne wszystkim narodom, abyśmy pogodzić się z niemi nie mieli.
Jeżeli jednak, ogólnikowo rzeczy biorąc, podlegamy w tym względzie prawom powszechnym, rozpatrując szczegółowiej nasze i świadome, i bezwiedne usiłowania emancypacyjne, zauważymy, że w ostatnich szczególniej czasach usiłowania owe nie wzmagają się, lecz słabną, t. j. w porównaniu z Zachodem przedstawiają zupełnie odwrotne zjawisko.
Rzeczywiście, wtedy gdy na Zachodzie ruch ów, wytykając sobie jasno i ściśle określone cele i skupiając się pod egidą coraz świadomiej obmyślanych haseł, rozszerza się też na coraz większe masy niewieście, u nas ogół niewieści i do dziś dnia hasłom owym jest obcy, i na ruch emancypacyjny zapatruje się, jako na kaprysy rozgoryczonych, a podstarzałych panien, lub wybryki entuzjastek, ekscentrycznie na mężów polujących.
Wtedy więc, gdy na zachodzie szerokie spopularyzowanie haseł emancypacyjnych sprawiło, że dziś, szczególniej w Ameryce i Anglji, kobieta, zdobywająca sobie wiedzę, nie potrzebuje już iść przebojem, liczne bowiem stowarzyszenia, nietylko ochronią ją od głodu i chłodu, ale, co ważniejsza, podtrzymają moralnie, u nas podawnemu całą wielką sprawę wyzwolenia kobiety niosą na swych barkach jednostki, obdarzone niezwykłemi zdolnościami, wyjątkową siłą.