Strona:Władysław Sterling - Dziecko psychopatyczne.pdf/18

Ta strona została uwierzytelniona.
— 16 —

zjawisko to występuje w zespole t. zw. natręctwa wątpliwości („Zweifelsucht”), które związane jest z najbardziej obojętnemi czynnościami życiowemi i które przedłużać może w nieskończoność wykonanie tych czynności. Brak pewności, czy dana czynność istotnie została dokładnie dokonana, powoduje całą serję powtórzeń, które zkolei hamują normalne jej wykonanie, zaś zaniechanie przez dziecko tego żmudnego zajęcia staje się ponownie źródłem dręczących stanów lękowych. Są dzieci, powracające wielokrotnie do skrzynki w niepewności, czy list został dokładnie wrzucony, myjące się przed pójściem spać bez końca w obawie, że zabrudzą pościel, zniewolone przez przymus wewnętrzny do wchodzenia na schody prawą nogą, do dodawania lub mnożenia liczb, dostrzeżonych na wystawach sklepów, oznaczających numery domów lub przejeżdżających tramwajów. U dzieci takich przymusowe wykonywanie czynności przekształca się z biegiem czasu w pewnego rodzaju rytuał, przyczem wytwarza się lęk zabobonny, że zaniechanie tego rytuału spowodować może nieszczęście. Znałem chłopca, który wtedy tylko decydował się wyjść na ulicę, jeżeli pięć razy obszedł wielki stół w pokoju jadalnym. Przed wojną dla wielu dzieci psychopatycznych nieuniknioną koniecznością było trzykrotne splunięcie przy spotkaniu popa na ulicy, w przeciwnym bowiem razie groziło im niepowodzenie przy egzaminach. Z tego samego podłoża wyrasta u dzieci takich impulsywne i przymusowe zadawanie pytań oraz przymusowa pedantyczność i skrupulatność w wykonywaniu powierzonych im zadań.
Charakterystyka dziecka psychopatycznego byłaby niekompletna, gdyby pominąć w niej tak potężny w jej stukturze współczynnik, jakim są odchylenia od normalnego rozwoju instynktu i popędów. Na pierwszem miejscu postawić tu należy przedwczesny i wybujały rozwój popędu płciowego. Przedwczesny rozwój erotyki dziecięcej należy do najbardziej