Encyklopedja Kościelna/Filakterje
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom V) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Filakterje (Phylacteria), z grec. φύλαξ, φυλακτὴρ (custos, vigil, stróż), ztąd φυλακτήρια. Mojżesz, zalecając Izraelitom pamięć na zakon i na dobrodziejstwa od Boga otrzymane, zwłaszcza na wyzwolenie z Egiptu, mówi: „I niech ci to będzie jako znak na ręce twojej i jako pamiątka przed oczyma twemi... jako co zawieszonego dla wspomnienia między oczyma twemi“ (Ex. 15, 9. 16). To samo zalecenie powtarza w Deut. 6, 8. 11, 18. Żydzi, bynajmniej od niewoli babilońskiej, biorąc literalnie owo polecenie zakonu, między oczyma (na czole) i na lewej ręce (blisko serca) podczas modlitwy przywiązywali i dotąd przywiązują rzemiennemi paskami maleńkie skrzyneczki, także rzemieniem powleczone, a w nich zamykają wypisane na pargaminie słowa z Deut. 11, 13—22. 6, 4—10. Exod. 13, 10—17. 1—11. Skrzyneczki te nazywają się (φυλακτήρια (u Wujka niewłaściwie bramy), jakoby stróże, przypominające obowiązek strzeżenia zakonu (φυλάσσειν τὸν νόμον); u żydów zowią się one thephillin, albo totaphot. Pobożniejsi żydzi dawniej nosili je przez cały dzień; przysięgano nawet na nie. Za Chrystusa, faryzeusze nosili filakterje większe niż inni, aby z daleka było widać że modlitwą są zajęci (Mat. 23, 5). Dokładne ryciny filakterjów i historyczny ich opis w Ugolini, Thes. Ant. t. XXI; o dzisiejszém ich używaniu ob. Buxtorf, Synag. jud. p. 170. Cf. M. Beck, De judaeor. ligamentis precatoriis, Jenae 1674: tegoż Diss. de usu pbylacterior. ib. 1675.
