<<< Dane tekstu >>>
Autor Teodor Tripplin
Tytuł Hygiena polska
Podtytuł Czyli Sztuka zachowania zdrowia, przedłużenia życia i uchronienia się od chorób zastosowana do użytku popularnego z szczególnym poglądem na okoliczności w naszym kraju i klimacie wpłynąć mogące na tworzenie się słabości, cierpień i chorób
Wydawca S. Orgelbrand
Data wyd. 1857
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons.
Inne Cały tom I
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Okładka lub karta tytułowa
Indeks stron
HYGIENA POLSKA
CZYLI
SZTUKA ZACHOWANIA ZDROWIA, PRZEDŁUŻENIA
ŻYCIA I UCHRONIENIA SIĘ OD CHORÓB,
ZASTOSOWANA DO UŻYTKU POPULARNEGO

Z SZCZEGÓLNYM POGLĄDEM NA OKOLICZNOŚCI W NASZYM
KRAJU I KLIMACIE WPŁYNĄĆ MOGĄCE NA TWORZENIE SIĘ
SŁABOŚCI, CIERPIEŃ I CHORÓB

PRZEZ
T. Tripplina
AUTORA PAMIĘTNIKÓW LEKARZA POLSKIEGO.
(z 16 kolorowanemi rycinami)

Nos Deum et naturam sequamur, et
ab omni quod abhorrent fugiamus.



WARSZAWA,
Nakładem i drukiem S. Orgelbranda Księgarza i Typografa
1857.




Wolno drukować, pod warunkiem złożenia w Komitecie Cenzury, po wydrukowaniu prawem przepisanéj liczby egzemplarzy.

w Warszawie dnia 25 Kwietnia (7 Maja) 1856 roku.
p. o. Starszego Cenzora, Radca Honorowy, A. Broniewski.



TOM PIERWSZY
ZAWIERA:

ROZPRAWĘ O CELU HYGIENY, HYGIENĘ NIEMOWLĘCTWA, WIEKU DZIECINNEGO, MŁODOCIANEGO I MŁODZIEŃCZEGO.

HYGIENĘ PANIEN I MŁODYCH MĘŻATEK.

OPIS GWAŁTOWNYCH CHORÓB DZIECI I ICH LECZENIA.

WYMIENIENIE LEKARSTW NAJPOTRZEBNIEJSZYCH W APTECZCE WIEJSKIÉJ.

O DRZEWACH POLSKICH, POSIADAJĄCYCH WŁASNOŚCI LEKARSKIE.

ROZPRAWĘ O CHOLERZE I O ŚRODKACH JÉJ ZAPOBIEGAJĄCYCH.

O KLIMACIE W OGÓLNOŚCI I O KLIMACIE POLSKI.



SPIS RZECZY


ZAWARTYCH W TOMIE PIERWSZYM.




Przedmowa. Strona.
Cel Hygieny.
Definicyja Hygieny. — Obowiązki Hygienisty — Filozofija, Hygiena i Medycyna. — Granice. — Podziały. — Porządek wieków. — Charaktery narodów. — Hygieny specyjalne — Hygiena krajowa. — Skuteczność opieki rządowéj. — Nauka i doświadczenie. — Pierwotwór
1—20
O wiekach w ogólności.
Przemiany w organizmie ludzkim. — Definicyja wieków
21—28
ROZDZIAŁ I.
Wiek niemowlęcy.
Funkcyje niemowlęcia
29—31
Przepisy hygieniczne dla niemowląt.
Powietrze. — Kąpiele. — Pokarmy. — Płuca dziecka. — Mleko. — Mięso. — Wychodzenie. —
Kolebka. — Śpiew mamki. — Bieganie. — Zabawki. — Wychowanie moralne. — Wady.
31—40
ROZDZIAŁ II.
Wiek dziecinny.
Przebudzenie duszy. — Ząbkowanie. — Środki zaradcze przeciw trudnemu ząbkowaniu. — Oddech. — Mózg. — Nałogi. — Upór. — Napoje. — Pokarmy. — Ryby. — Trucizny. — Chleb. — Kartofle. — Owoce. — Przyprawy. — Powietrze. — Pachnidła. — Odzież. — Kąpiele. — Gimnastyka. — Choroby leczone gimnastyką.
41—60
ROZDZIAŁ III.
Wiek młodociany i młodzieńczy u niewiast.
Definicyja. — Poezyja. — Uroki młodości. — Egoizm młodości. — Kobiéta. — Czart. — Skład niewieści. — Zmysły. — Głos. — Gracyja. — Pokarmy. — Dziwaczność apetytu. — Kąpiele. — Jazda konna. — Pływanie. — Ubiór. — Obówie. — Sznurówki
61—76
Hygiena moralna panienek.
O potrzebie zatrudnienia systematycznego. — Zabawy. — Łudzenie wyobraźni. — Dziewiczość. — Wstydliwość
77—83
Rady dla kobiet wśród brzemienności.
Szacunek który wzbudza kobieta brzemienna. — O dyjecie ciężarnych. — Pokarm. — Przywyknienie. —
Ubiór. — Sen. — Rozum. — Zbytek snu. — Miara snu. — Pościel. — Zatrudnienia. — Ruch. — Uprawa umysłu. — Filozofki. — Religija. — Dojrzewanie. — Przewidzenia. — Lękliwość. — Kąpiele. — Zbytek potnienia. — Ciepłe kąpiele. — Rzeczne kąpiele. — Czesanie głowy. — Lekarstwa rozwalniające. — Puszczenie krwi. — Moda zgubna.
84—106
Matka mamką — Matka okrutna. — Niemoralność mamek. — Praca natury. — Nałogi mamek. — Matki salonowe. — Naśladownictwo. — Matki niemogące karmić. — Choroby wyssane. — Mamka przybrana. — Choroby karmić niedozwalające. — Trudność o dobre mamki. — Męzatki lubiące zabawy
106—115
Choroby gwałtowne dzieci.
Krup. — Koklusz. — Szkarlatyna. — Wodna puchlina w głowie. — Zapalenie ócz nowo-narodzonych. — Szczękościsk — Dychawica. — Konwulsyje. — Robaki
116—128
Apteczka domowa wiejska
129—132
Własności lekarskie drzew w Polsce rosnących. — Zdanie Hipokratesa. — Lekarskie użytki z roślin. — Sosna. — Modrzew. — Świerk. — Jodła. — Cis. — Jałowiec. — Dąb. — Buk. — Jesion. — Jawor. — Wiąz. — Brzoza. — Lipa. — Kasztan. — Orzech. — Leszczyna. — Grusza. — Jabłoń. —
Śliwa. — Wiśnia. — Akacyja. — Wierzba. — Gruszyna. — Tarń. — Berberys. — Róża. — Bagno.
133—140
ROZDZIAŁ IV.
Wiek młodociany i młodzieńczy u mężczyzn.
Panienka i młodzian. — Zepsuty młodzian. — Przykra różnica. — Znikczemnienie.
141—143
Główne charaktery wieku młodocianego i młodzieńczego u mężczyzn. — Przejscie z życia młodocianego do młodzieńczego. — Pubertas czyli zmężczyznienie. — Objawy męzkości. — Moralna strona. — Zapał młodzieńczy. — Szlachetne postanowienia. — Tępe natury. — Osłabły młodzian. — Płciowość. — Rzezańcy. — Enuchy moralne. — Aura seminalis. Nasienie
143—148
Wpływy szkodliwe rozwojowi młodzieńca. — Nieochędóstwo. — Dzieci pięknych matek. — Obowiązek lekarza. — Woda. — Pieszczenie. — Tkliwość macierzyńska. — Wzbudzanie czułości. — Niewytrzymałość. — Sprzeczność w duszy. — Umysł sofistyczny. — Życie mdłéj istoty
149—154
Nałogiem który najwięcéj szkodzi rozwojowi sił młodzieńczych jest onanizm. — Zdanie Ś-go Augustyna. — Zdrowy młodzian. — Skażony młodzian. — Przedwczesne chucie. — Wstyd i rozpacz — Choroby wynikające z onanizmu. — Łaska Boga
155—158
O zapobiegnięciu samogwałtów. — Fałszywy wstyd. — Obowiązki starszych. — Lekarz onanisty. —
Łudzenie wyobraźni. — Zatrudnienie. — Sen. — Pokarmy. — Złe towarzystwo. — Płoche rozmowy. — Wpływ wynikjący z widoku zwierząt
158—162
Wczesne obznajmianie z niebezpieczeństwami grożącemi moralności. — Wpływ widoku zwierząt. — Rubaszność sług. — Tajemnice zapłodnienia. — Roskosze ojcostwa
162—164
O środkach leczących samogwałt. — Samotności szkodliwość. — Gimnastyka. — Gnuśność. — Ranne wstawanie. — Powietrze ranne. — Czuwanie nad wyobraźnią. — Sprośne obrazy. — Kąpiele zimne. — Obmywanie. — Skruszenie serca. — Energija młodzienca. — Pociecha
164—169
O leczeniu uporczywych onanistów. — Litość. — Przyrząd mechaniczny. — Infibulacyja. — Przebudzenie zdrowéj duszy
169—172
O potrzebie czystego powietrza. — Miejskie powietrze. — Wodotryski i kanały. — Czystość i wykwintność. — Zamknięte powietrze. — Rozkład mieszkań. — Pensyjony i szkoły. — Wolne powietrze. — Wentylatory. — Powietrze w domach wiejskich. — Brak ruchu. — Powietrze w kościołach. — Zimnowstręt
173—179
Pokarmy i napoje. — Dyjeta. — Ciasta. — Mączne potrawy. — Mleko. — Mięszane potrawy. — Herbata. — Kawa
180—182
Konieczność uprawy sił umysłowych. — Nieokrzesany człowiek. — Przesądy. — Passyjonaci. —
Zimna krew. — Rozum. — Nierozumni i niecnotliwi. — Próżniak, sofista. — Lingwiści.
183—187
Wychowanie umysłowe. — Egoizm wrodzony dziecka. — Pamięć i sąd. — Przełamanie uporu. — Wyobrażenia zmysłowe. — Wyobrażenia ogólne. — Pierwsi filozofowie. — Alfabet. — Wyobrażenia pierwsze. — Barwy. — Abstrakcyjne charaktery. — Rozwój umysłu naturalny. — Zabawki. — Kwiaty. — Geometryja. — Widoki natury. — Szkoły elementarne starożytnych Greków. — Szkoły wyższe. — Akademija. — Wymowa. — Wstręt do nauk. — Sceptycyzm. — Wychowanie domowe. — Nasze szkoły. — Nauki pamięciowe. — Nauki praktyczne
188—196
DODATEK PIERWSZY.
O cholerze.
Opiekuńcza władza. — Tajemniczość przyrody. — Odwaga i roztropność. — Mocny duch. — Ubodzy. — Trwoga. — Rezygnacyja. — Silne postanowienia. — Alkoholizacyja. — Plotkarze. — Lękliwi. — Wpływy szkodzące. — Wpływy zbawienne. — Poty. — Egoiści. — Złośliwość cholery. — Ubogi i bogaty. — Nędza pracującego. — Brak wszystkiego. — Wstręt do szpitala. — Lekarze. — Różnorodność wiary medycznéj. — Wzięci lekarze. — Ubodzy wstydzący się żebrać. —
Cholera niezaraźliwa. — Kwarantanna. — Choroby zaraźliwe. — Ofiary. — Choroby nerwowe. — Kommissyja lekarzy francuzkich. — Szczytne poświęcenia. — Nędza
199—218
DODATEK DRUGI.
O klimacie w ogólności.
Deklimatyzacja. — Obce kraje. — Klimat i strefy. — Stosunki zachodzące pomiędzy istotami organicznemi i atmosferą. — Rośliny. — Zwierzęta. — Człowiek. — Siła moralna. — Człowiek i zwierzę. — Doświadczenie i sztuka
219—225
O klimatach i ich różnicach. — I. Cieplik. — Cera. — Długowieczność. — Czyszczenie. — Trawienie. — Wstrzemięźliwość. — Pragnienie. — Oddychanie. — Krwiobieg. — Wydzielenia . — Przeziew skóry i płucny. — Gorąco. — Tłuszcz. — Opalenie. — Wpływ patogieniczny. — Obłąkanie. — Róża. — Zawrót. — Białaczki. — Gorąco powodem śmierci. — Suchoty płucne. — Klimat dla suchotników. — Łaźnie
226—237
Wpływ wywierany przez zimno. — Trawienie. — Skutki zimna. — Zmarźnięcie. — Zmiany temperatury. — Powód suchot płucnych.
237—242
II. Elektryczność. — Elektryczność powietrza. — Elektryczność zwierzęca. — Wpływ elektryczności na organizm. — Pioruny. — Skutki uderzenia piorunu. — Piorun z ziemi wypadający. —
Wpływ huku dział na pioruny. — Bicie w dzwony. — Wpływ ognia na elektryczność chmur. — Okoliczności zwiększające niebezpieczeństwo piorunów. — Przesądy. — Ostrożności. — Głębokość do jakiéj piorun zanurza się w ziemię. — Przewodniki elektryczności. — Ostrożności. — Dobre i złe przewodniki
242—245
Leczenie elektrycznością. — Elektryczność statyczna. — Kąpiel elektryczna. — Elektryzowanie iskrami. — Elektryczność dynamiczna. — Działanie na części organizmu
255—258
Galwanizm. — Doświadczenia Dr. Ure. — Układ nerwowy. — Działanie na nerwy i na zwierzchnią materyją mózgową. — Nerwy czucia i ruchu. — Galwanizowanie skóry. — Tkanka muskularna. — Elektryczność indukcyjna. — Wpływ jéj
258—263
Terapeutyczne zastosowanie elektryczności. — Wanna elektro-dodatnia i elektro-ujemna. — Elektryzowanie iskrami. — Elektryczność dynamiczna. — Zastosowanie jéj. — Elektryczność indukcyjna
263—266
III. O świetle. — Promieniowania słoneczne. — Promieniowanie słoneczne chemiczne. — Jego wpływ na rozwój, żywienie i ubarwienie. — Promieniowanie światłe. — Zmysł wzroku. — Wpływ światła na wzrok. — Wpływ barw na wzrok. — Wpływ światła na ośrodki nerwowe. — Światło sztuczne. — Niedostateczne światła. — Nagłe wrażenie światła
266—278
Hygiena oczna. — Wpływy szkodliwe. — Namiętności szkodliwe. — Przestrogi. — Krótkowidzenie i daleko widzenie. — Okulary. — Światło sztuczne. — Umiarkowanie światła
278—292
IV. O powietrzu. — Wilgoć. — Hygrometryja. — Para wodna. — Nasycenie. — Ilość pary wodnéj. — Zmiany hygrometryczne. — Nadmiar pary wodnéj. — Rosa. — Biały mróz. — Mgły. — Obłoki. — Deszcze regularne i przypadkowe. — Śnieg. — Wpływ wilgoci na organizm. — Wsysanie wilgoci. — Zimna wilgoć. — Suche powietrze
292—312
O bagnach. — Tworzenie się wód stojących. — Rodzaje bagien. — Botanika i zoologija bagien. — Miejsca obfitujące w bagna. — Bagna Polskie. — Bagna wilgotne. — Bagna solankowe. — Szkodliwość bagien. — Mięszanina wód. — Wpływ atmosfery na wyziewy. — Rozchodzenie się wyziewów z bagien. — Wstrzymywanie rozchodzenia się ich. — Zatrucie. — Skutki wyziewów. — Wpływ patogieniczny. — Choroby. — Środki. — Przestrogi. — Sadzawki do moczenia konopi. — Ich szkodliwość
312—323
Klimat Polski.
Kołtun. — Granice panowania kołtuna. — Grunta. — Wpływy na kołtun. — Wspólna choroba. — Choroby kołtuna. — Kołtun roślin i zwierząt. — Wpływ wody. — Kołtun innych krajów. — Wola i kołtun. — Diateza kołtunowa. — Pierwiastki wód. — Kraje trapione kołtunem. — Wodotrysk Warszawy
323—335






Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Teodor Tripplin.