Od koncepcji przyrody do przyrody samej

<<< Dane tekstu >>>
Autor Tytus Czyżewski
Tytuł Od koncepcji przyrody — do przyrody samej
Pochodzenie Lajkonik w chmurach
Wydawca Gebethner i Wolff
Data wyd. 1936
Druk Drukarnia Literacka
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Cały zbiór
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
OD KONCEPCJI PRZYRODY
DO PRZYRODY SAMEJ

Sztuka współczesna wchodzi obecnie w epokę przełomu — szczególniej malarstwo (Polska, Francja i Europa). (TAKŻE POEZJA).
Już oddawna mówią i piszą o tem, że sztuka to nie kopjowanie natury: Czy natura widziana po przez temperament, czy subjektywizm artysty za stosowany do natury, czy wreszcie twórczość czysta. (Creation pure)?
Natura jest to stała bryła (ciało) — którego dotykają się ręce ślepego. Artysta dotykając przedmiotów, wyrabia sobie swój własny świat przestrzenny, od której to „KONCEPCJI“ (jego) zależy całego jego wejście w PRZESTRZEŃ przyrody. Ta przyroda działa na niego jak piorunowa burza na poganina. Chcąc stworzyć sobie (SWOJĄ) koncepcję burzy, musi zwrócić się do sztuki.
Czy odtwarzanie burzy (łamanie się drzewa, wiatr, chmury, morze), — czy ideał abstrakcyjny sztuki? Przypuśćmy, że stosunek artysty do przyrody (otaczającej go) nie istnieje.
A zatem jaki jest stosunek jego do form czystych i ich wzajemnego na siebie działania? (formy geometryczne — formy na pół geometryczne (mieszane) płaskie i przestrzenne, — arabeska), Artysta zwraca się poprzez abstrakcyjną formę — do przyrody, gdyż wrócić musi — aby znaleść swój własny świat przestrzenny aby być w ośrodku piorunowej burzy — a nie tylko zewnętrznym widzem i obserwatorem.
Czy identyfikowanie się z przyrodą? — NIE!
Stworzyć z przyrody swój własny świat — nie świat abstraktcyjny lecz WŁASNY.
Rzeźba, budynek, obraz, poemat, to nie identyfikacja z przyrodą, to NIE ABSTRAKCJA WIZJI — to przyroda bezwzględnie sama. Materjalnie osobista i przestrzenna HARMONIJNIE ZALEŻNA od ośrodka piorunowej burzy (przyrody) w którym znajduje się człowiek (artysta).
Stosunek ten nadaje dziełu temu sztuki — prawa harmonji ośrodka burzy przyrody — prawa przyrody samej — stosunki wielkości i małości, stosunki rodzajów materjału, (stosunki ciążenia i przyciągania — analogji).
Twórczości czystej w dotychczasowem pojęciu — niema. ABSTRAKCJA: jest zależna od ośrodka burzy (człowiek to przyroda) i jako taka jest niewolnicą przyrody — kształty — stosunki nawet abstraktcyjne nie mogą istnieć poza przyrodą. Człowiek idzie zwolna i wykonuje ruchy — które ochraniają go przed zatraceniem się w przyrodzie (naturze).
Maszyna to nie przyroda — to narzędzie do uzyskania ideału przyrody samej — która jest sztuką.
Bezinteresowność nie gra roli — w sztuce — nie gra roli w sztuce nic co nie jest mną SAMYM — który tworzy OBRAZ lub poemat, KTÓRY JEST NATURĄ SAMĄ nie identyczną lecz w ośrodku piorunowej burzy.



Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Tytus Czyżewski.