Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Oblaci

<<< Dane tekstu >>>
Autor Stanisław Piekarski
Tytuł Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów
Wydawca M. Arct
Data wyd. 1930
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne O – wykaz haseł
O – całość
Indeks stron

Oblaci (łać. oblati — ofiarowani): 1) Dzieci, ofiarowane w klasztorach przez rodziców na służbę bożą, zwyczaj starożytny, praktykowany na Wschodzie w zakonach reguły św. Bazylego a na Zachodzie w zakonach reguły św. Benedykta. Na Wschodzie nie istniał przymus dla dzieci do pozostania w klasztorze, lecz każdy z oblatów mógł, doszedłszy do wieku lat około 15, zatwierdzić i ponowić ślub rodziców, lub wystąpić z klasztoru. Natomiast reguła św. Benedykta, pod wpływem prawa rzymskiego i właściwego mu pojęcia o wszechwładzy ojcowskiej, wprowadziła przymus pozostania w klasztorze dla dzieci, ofiarowanych przez rodziców. Instytucja ta dochowała się do XIII w., chociaż już w XI w. zniosły ją niektóre klasztory benedyktyńskie (w Clugny i w Hirschau) a nowopowstające w tym czasie zakony, jak karmelici, norbertanie, kartuzi, cystersi i wszystkie zakony żebrzące, nie znają jej wcale. Św. Tomasz z Akwinu uzasadnił teoretycznie warunek wolnej woli przy wstępowaniu do zakonu, a prawo kanoniczne za Grzegorza IX (1226 — 1241) uznało ofiarowanie dzieci do klasztoru przez rodziców za nie obowiązujące dzieci oraz określiło wiek lat 15 jako warunek przyjęcia do nowicjatu, a na zmuszających do wstąpienia do zakonu nałożyło kary kościelne (ob. Nowicjat).
2) Dorośli, którzy, nie wstępując do zakonu, poświęcają się życiu zakonnemu. Są to albo „oblaci klasztorni“ (regularni), w niektórych klasztorach zwani braćmi laikami lub konwersami (ob.), albo też „oblaci świeccy“, osoby, nie należące do familji klasztornej jak laicy, nie noszące habitów, żyjące poza klasztorem, nawet w związkach małżeńskich a składające zamiast ślubów zakonnych przyrzeczenie, że będą w miarę możności stosować sposób życia do reguły zakonnej. Tę formę życia półzakonnego, wygasłą z końcem XVIII w., wskrzesili w r. 1871 benedyktyni w Monte Cassino a następnie i inne klasztory benedyktyńskie, które uzyskały w latach 1888 — 1891 zatwierdzenie papieskie dla stowarzyszeń pobożnych, zwanych „świeckimi oblatami reguły św. Benedykta“.
3) Samoistne kongregacje zakonne, których członkowie zamiast ślubów uroczystych składają śluby proste (vota simplicia) albo też przyrzeczenie (zaofiarowanie — oblatio). Takich kongregacyj, męskich i żeńskich, jest 20. Kongregacje męskie: a) Oblaci św. Ambrożego czyli medjolańscy, kongregacja, założona w r. 1578 przez św. Karola Boromeusza w Medjolanie, po reorganizacji w r. 1848 zwani oblatami św. Karola, zgromadzenie księży świeckich, zajmujące się duszpasterstwem, kierownictwem seminarjów duchownych, pracami misyjnemi i t. p. b) Polscy oblaci Najśw. Marji Panny, czyli marjanie (ob.). c) Oblaci Niepokalanego Poczęcia N. M. P., bardzo rozpowszechniona i ruchliwa kongregacja, zał. w r. 1816 we Francji, trudniąca się wychowaniem młodzieży, misjami wewnętrznemi i zagranicznemi i opieką nad więźniami. W r. 1911 liczyła 1687 członków w 311 domach, w tem 212 domów misjonarskich w Ameryce Północnej, Azji (Cejlon), Australji i Afryce. d) Oblaci św. Franciszka Salezego w Annecy, zał. w r. 1883 dla celów misyjnych. Pracują w Anglji, w Indjach i w Chinach. e) Oblaci św. Franciszka Salezego z Troyes, zał. 1875, trudnią się wychowaniem i opieką nad młodzieżą robotniczą oraz misjami wśród pogan. Od czasu wydalenia z Francji posiadają dom macierzysty w Rzymie i zakłady wychowawcze we Włoszech, Austrji, Belgji, Anglji, Ameryce i w angielskich kolonjach Afryki południowej (Capland). f) Angielscy oblaci św. Karola, kongregacja, zał. w r. 1857 w Londynie przez kardynała Manninga. Działają, na polu duszpasterstwa w Londynie i w diecezjach Westminster i Southwark. g) Oblaci św. Hilarego, kongregacja kapłanów świeckich, zał. w r. 1850 we Francji w diecezji Poiriers. Pod nazwą Dzieci Marji Niepokalanego Poczęcia (Enfants de Marie Immaculée) czynni są jako misjonarze na Antylach. h) Oblaci Najśw. Marji Panny, kongregacja, zał. w r. 1816 w Piemoncie w celu podniesienia poziomu naukowego wśród kleru i szerzenia dobrych książek. Istnieją w Turynie, Nowarze i Pinerolo. i) Oblaci św. Alfonsa Liguorego, zał. w r. 1839 w Bobbio, prowincji Pawijskiej, pracują na tem samem, co poprzedni, polu. j) Oblaci Zbawiciela, kongregacja amerykańska, poświęcona pracy misyjnej wśród Indjan.

Kongregacje żeńskie: a) Oblatki św. Franciszki Rzymianki, kongregacja pań świeckich, założona przez św. Franciszkę (zm. w r. 1440) w Rzymie (Oblate di Tor de’Specchi). Prowadzą życie wspólne, bez klauzury i bez składania ślubów. Składają przyrzeczenie na ręce swej „prezydentki“ na grobie założycielki. b) Oblatki Siedmiu Boleści N. M. P., zgromadzenie pań, jak poprzednie, założone w Rzymie w r. 1659 przez księżnę Savelli Farnese. c) Oblatki N. M. P. z Viterbo, kongregacja, zał. ok. r. 1620, dla pielęgnowania ubogich chorych, zniesiona przez rząd włoski w r. 1870. d) Oblatki św. Filipa z Neri, filipinki, kongregacja, zał. 1620 w Rzymie, opiekująca się dziewczętami. e) Oblatki Dzieciątka Jezus, kongregacja włoska, zał. 1661. f) Oblatki Opatrzności Boskiej (Oblate Sisters of Providence), kongregacja kobiet murzyńskich w Baltimore, zał. 1818, opiekuje się dziećmi murzyńskiemi, prowadzi szkoły i sierocińce w Stanach Zjednoczonych, na Kubie, Hawannie i t. d. g) Oblatki Bezustannej Adoracji, zał. 1857 przez opata benedyktynów Billigera w Rickenbach w Szwajcarji, trudnią się wychowaniem dziewcząt i posiadają liczne zakłady w Szwajcarji i Ameryce. h) Oblatki Wniebowzięcia N. M. P. (asumpcjonistki), zał. 1867, prowadzą od r. 1883 szkoły, ochronki i szpitale w Bułgarji, Turcji europejskiej i w Azji Mniejszej. i) Oblatki św. Franciszka Salezego z Troyes, zał. przez Marję Chappuis (1773 — 1875), trudnią się wychowaniem i opieką nad młodemi robotnicami. Po wydaleniu z Francji przeniosły dom macierzysty z Troyes do Perudżji i posiadają zakłady w Anglji, Austrji, Grecji i Ekwadorze. j) Oblatki św. Rodziny w Nowym Orleanie, zał. 1842, opiekują się dziećmi murzyńskiemi.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Stanisław Piekarski.