Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Zmarłych cześć

<<< Dane tekstu >>>
Autor Stanisław Piekarski
Tytuł Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów
Wydawca M. Arct
Data wyd. 1930
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne Z – wykaz haseł
Z – całość
Indeks stron

Zmarłych cześć, znana we wszystkich religjach, uznających nieśmiertelność duszy, polega na obrzędach pogrzebowych i żałobnych, na kulcie grobów i na obchodzeniu świąt, poświęconych pamięci o zmarłych. Religje pierwotne Wschodu, jak np. religja Zoroastra, łączą z obrzędami żałobnemi cel oczyszczenia domu i krewnych zmarłego od nieczystości, którą, wedle tych religij, sprowadza śmierć. Aby odpędzić demona śmierci, odbywają się w religjach Wschodu hałaśliwe obrzędy, połączone z krzykiem, piskiem i zawodzeniem, mające na celu zamknięcie zmarłemu powrotu do domu. Inne zwyczaje żałobne, jak post pozostałych krewnych, używanie żałobnego odzienia i obrzędy religijne, mające na celu dopomożenie zmarłemu w jego zagrobowym bycie, przyjęło również chrześcijaństwo. Kult grobów rozwinął się w religjach pierwotnych z wiary, że grób zapewnia zmarłemu odpoczynek i że zmarły, uczczony pogrzebem, może z poza grobu świadczyć pozostałym dobrodziejstwa a dusze zmarłych, pozbawionych grobu, błąkają się pomiędzy żywymi i mogą im szkodzić. Klasyczny przykład tych wierzeń dają religje starożytnego Egiptu i Chin. W Egipcie przywiązywano szczególną wagę do chronienia zwłok od zepsucia, przyczem starano się ułatwić zmarłemu byt pośmiertny, pozostawiając mu w grobie przedmioty codziennego użytku i potrawy, choćby tylko w sposób symboliczny, co dotychczas jest w zwyczaju w Chinach.
Z powstaniem silniejszych związków familijnych kult zmarłych przybiera specjalną formę kultu przodków (ob. Manizm). Kult ten polega na obrzędach, odprawianych w domu, przy ognisku domowem, przy wejściu do domu, na dachu lub w obejściu. Ludy szczepu indo-europejskiego obchodziły co najmniej raz w roku dzień, poświęcany „ojcom“, w którym przynoszono zmarłym na ofiarę potrawy, napoje i odzież. Takiem świętem były antesterje u Greków a hamaspathmaedaya u Persów. Antesterje greckie, które obchodzono przez trzy dni miesiąca antesterion (lutego) przez składanie na grobach ofiar z jarzyn i owoców, były zarazem świętem, poświęconem czci narodowych bohaterów. U Rzymian znane były święta ku czci zmarłych, obchodzone przez trzy dni w roku: 24 sierpnia, 5 października i 18 listopada. W konserwatywnych Chinach stanowi kult przodków główną treść religji państwowej a ubóstwianie zmarłego cesarza było aż do upadku cesarstwa uważane za sposób zapewnienia pomyślności państwu. W Japonji obchodzą święto umarłych przez trzy dni w połowie sierpnia i ubóstwianie zmarłego mikada należy do obrzędów religji państwowej (ob. Japonja).

Chrześcijaństwo, wyznając ściśle określony dogmat wiary w życie przyszłe, wprowadziło dzień zaduszny, jako dzień modlitwy za zmarłych i jako szczególny wyraz mistycznej wspólności między żywymi a zmarłymi członkami Kościoła (ob. Obcowanie świętych).


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Stanisław Piekarski.