Raport Szefa Sztabu Generalnego Armii Czerwonej z 1.02.1940 r. na temat składu i liczebności Armii Czerwonej


Raport Szefa Sztabu Generalnego Armii Czerwonej B.M. Szaposznikowa przedstawionego W.M. Mołotowowi w dniu 1.02.1940 r. na temat składu i liczebności Armii Czerwonej • Boris Szaposznikow
Raport Szefa Sztabu Generalnego Armii Czerwonej B.M. Szaposznikowa przedstawionego W.M. Mołotowowi w dniu 1.02.1940 r. na temat składu i liczebności Armii Czerwonej
Boris Szaposznikow
Przekład: Wikiźródła (lista tłumaczy na stronie historii).

W oparciu o postanowienie Komitetu Obrony z 1.12.1939 r. Armia Czerwona powinna dysponować:

  • Piechota:

a. wzmocnione dywizje strzeleckie po 14 000 ludzi – 3
b. dywizje strzeleckie po 12 000 ludzi – 28
c. dywizje zmotoryzowane po 9000 ludzi – 15
d. dywizje strzelców zmotoryzowanych po 12 000 ludzi - 3
e. dywizje strzeleckie po 6000 ludzi – 41
f. dywizje strzeleckie po 3000 ludzi – 64
g. dywizje strzelców górskich po 7500 ludzi – 3
h. dywizje strzelców górskich po 4500 ludzi – 13
i. razem dywizji – 170
j. ponadto: brygady strzeleckie po 3049 ludzi – 3, brygady powietrznodesantowe po 1570 ludzi – 6
k. ogólna liczebność piechoty – 1 144 050 ludzi.

  • Wojska Pancerne:

a. brygady pancerne T-35 – 1
b. brygady pancerne T-28 – 3
c. brygady pancerne BT – 16
d. brygady pancerne T-26 – 12
e. samodzielne pułki pancerne – 10
f. ogólna liczebność wojsk pancernych – 97 558 ludzi.

  • Artyleria:

a. pułki artylerii korpuśnej – 61
b. pułki armat 122-152mm – 4
c. pułki armat 152mm BR-2 – 1
d. pułki haubic 152mm – 12 + 1 dyon
e. pułki haubic 203mm – 17
f. samodzielne dyony artylerii 280–305mm – 8
g. ogólna liczebność artylerii – 135 756 ludzi.

  • Kawaleria:

a. dywizje kawalerii normalnego etatu – 16
b. dywizje kawalerii zmniejszonego etatu – 2
c. dywizje kawalerii górskiej – 6
d. pułki kawalerii zapasowe – 6
e. dowództwa korpusów – 5
f. ogólna liczebność kawalerii – 144 982 ludzi.

  • Rejony Umocnione:

a. ogólna liczebność – 48 000 ludzi.

  • Jednostki Samochodowe:

a. 12 pułków i 17 baonów
b. ogólna liczebność – 35 320 ludzi.

  • Jednostki Zapasowe:

a. 5 pułków strzeleckich, 1 pułk artyleryjski, 1 pułk artylerii plot.
b. ogólna liczebność – 9500 ludzi.

  • Jednostki Szkoleniowe:

a. ogólna liczebność – 170 000 ludzi.

Ogólna liczebność Armii Czerwonej na 1940 r. powinna osiągnąć 2 300 000 ludzi wraz z 26 000 rezerwy.

Wybuch wojny z Finlandią zmusił nas nie tylko to pozostawienia na etatach wojennych wszystkich wojsk Leningradzkiego Okręgu Wojskowego, ale wielu jednostek z innych okręgów wojskowych.

Zamiast 40 wzmocnionych dywizji strzeleckich, z których 28 dywizji liczyło 17 000 ludzi, a 12 dywizji liczyło 10 500 ludzi (z nich 2 dywizje górskie z Leningradzkiego OW), zdecydowano dysponować wraz z rezerwą Naczelnego Dowództwa siłą 65 dywizji strzeleckich, z czego dwie zamierzano zreorganizować z 24 i 25 DK.

To wzmocnienie walczących wojsk o 23 dywizje składa się z 9 dywizji strzelców zmotoryzowanych (Syberyjsko OW – 37, 91, 119, Uralski OW – 125, 128, Nadwołżański OW – 86, 173, Moskiewski OW – 17, 84), 12 dywizji strzeleckich po 15 000 ludzi i 2 zmotoryzowanych dywizji ochotniczych (Moskiewski OW).

W ukazanym składzie 23 dywizji, 10 dywizji będzie gotowych do 1.03.40, a 2 dywizje do 15.02.1940.

W takiej sytuacji w składzie wojsk walczących będzie:

  • 28 dywizji strzeleckich po 17 000 ludzi
  • 24 dywizje strzeleckie po 15 000 ludzi (z nich 10 dawnych lekkich i 2 górskie z Leningradzkiego OW wzmocnionych z poprzedniego etatu – 10 500 ludzi)
  • 11 dywizji strzeleckich po 13 100 ludzi
  • 2 zmotoryzowane dywizje kawaleryjskie po 8000 ludzi
  • razem – 65 dywizji.

W związku z tym iż zachodnie okręgi wojskowe (Białoruski, Kijowski, Kaliniński, Odeski), gdzie znajdowały się wszystkie nasze kadrowe dywizje, zostały osłabione w związku z wywozem z nich dużej części dywizji etatu wojennego oraz pułków i batalionów zapasowych postanowieniem z dnia 28.12.1939 r. zdecydowano wzmocnić pozostałe w tych okręgach wojska poborowymi w liczbie 546 400 ludzi.

Z tej liczby:

  • dla wzmocnienia dywizji strzeleckich – 325 000 ludzi
  • dla pułków zapasowych – 65 500 ludzi
  • na wzmocnienie rezerwy uzupełnień – 87 500 ludzi
  • na wzmocnienie szkół pułkowych – 41 400 ludzi
  • na wzmocnienie szkół piechoty – 30 000 ludzi
  • razem – 546 400 ludzi.

Ponadto zmobilizowano 50 000 ludzi kadry dowódczej.

Zdecydowano również o zmniejszeniu liczby dywizji na etacie armii o 10 jednostek tj. ma być nie 170 a 160 dywizji. Mają one dysponować następującymi etatami:
1. Dywizje strzeleckie walczące lub transportowane na front:

  • 28 dywizji strzeleckich po 17 000 ludzi
  • 24 dywizje strzeleckie po 15 000 ludzi (z nich 10 dawnych lekkich i 2 górskie z Leningradzkiego OW wzmocnionych z poprzedniego etatu – 10 500 ludzi)
  • 11 dywizji strzeleckich po 13 100 ludzi.
  • 2 zmotoryzowane dywizje kawaleryjskie po 8 000 ludzi.

Razem – 65 dywizji. (z nich 2 zmotoryzowane dywizje kawaleryjskie)

2. Dywizje strzeleckie w pozostałych rejonach kraju.

  • wzmocnione dywizje strzeleckie – 57

a. dywizje strzeleckie po 14 000 ludzi (Estonia, Litwa, Łotwa) – 3
b. dywizje strzeleckie po 12 000 ludzi – 38
c. dywizje zmotoryzowane po 12000 ludzi – 11
d. dywizje strzelców zmotoryzowanych po 12 000 ludzi – 3
e. dywizje strzelców górskich po 7500 ludzi – 2

  • kadrowe dywizje strzeleckie – 40

a. dywizje strzeleckie po 6000 ludzi – 29
b. dywizje strzelców górskich po 6000 ludzi – 11
razem – 97 dywizji

Oprócz tego dla uzupełnienia walczących armii i aby nie osłabiać dywizji w Białoruskim, Kijowskim i pozostałych okręgach postanowiono zmobilizować 5 młodszych roczników rezerwistów w okręgach: Nadwołżańskim, Uralskim, Syberyjskim. W miesiącu styczniu 1940 powołano w ten sposób 376 tys. rezerwistów (w tym 62 300 dowódców). Tak więc razem armia uzyskała wzmocnienie w liczbie 972 400 ludzi.

Reorganizacja pozostałych rodzajów wojsk na etacie pokojowym nie była przeprowadzana. W przygotowaniu jest jedynie plan wzmocnienia lotnictwa o 20 pułków SB, 15 pułków myśliwskich i 30 baz lotniczych – wzmocnienie liczebności o 23 800 ludzi.

Liczebność Armii Czerwonej jest następująca:
1. Armia kadrowa – 2 511 500 ludzi

  • etat pokojowy wg. planu na 1940 r. – 2 300 000 ludzi
  • żołnierze 2. roku służby zatrzymani w szeregach – 181 800 ludzi
  • 3% nadwyżka do zwolnienia – 29 700 ludzi

2. Rezerwiści pozostali w szeregach z grupy powołanej na obozy szkoleniowe 1.09.1939 r.

  • 1 070 400 ludzi.

3. Poborowi powołani dla wzmocnienia dywizji strzeleckich

  • 555 000 ludzi.

4. Żołnierze formowanych baonów narciarzy

  • 62 000 ludzi

5. Rezerwiści 5 roczników z okręgów: Uralskiego, Nadwołżańskiego, Syberyjskiego:

  • 376 000 ludzi.

6. Zabici i zaginieni

  • 20 750 ludzi.

RAZEM: 4 554 150 ludzi

Jednostki pomocnicze niebędące na stanie RKKA:

  • bataliony budowlane na budowach poza wojskowych – 112 000 ludzi
  • bataliony budowlane na budowach wojskowych – 40 000 ludzi
  • kompanie budowlane – 1072 ludzi
  • bataliony budowlane przy ludowych komisariatach – 2000 ludzi
  • samodzielny korpus budowlany – 15 000 ludzi
  • baony i kompanie samochodowe – 2340 ludzi
  • pułki eksploatacji kolei – 14 473 ludzi
  • Samodzielny Korpus Kolejowy – 54 106 ludzi
  • stacje maszyn rolniczych – 1390 ludzi

RAZEM – 242 381 ludzi

TABELA Z RAPORTU:
Liczebność RKKA porównanie – etat na 1940 – stan faktyczny:

  • Piechota – 1 144 050 ludzi – 1 996 546 ludzi (w tym 25 105 Fiński Korpus Narodowy)
  • Wojska Pancerne – 100 145 ludzi – 140 666 ludzi
  • Kawaleria – 144 982 ludzi – 191 639 ludzi
  • Artyleria – 135 756 ludzi – 198 653 ludzi
  • Jednostki Obrony plot. – 75 000 ludzi – 117 639 ludzi
  • Jednostki Samochodowe – 35 320 ludzi – 80 600 ludzi
  • Pociągi Pancerne – 3271 ludzi – 10 338 ludzi
  • Jednostki Chemiczne – 10 470 ludzi – 18553 ludzi
  • Jednostki Łączności – 24 000 ludzi – 49602 ludzi
  • Jednostki Inżynieryjne – 25 000 ludzi – 31386 ludzi
  • Jednostki zapasowe – 9500 ludzi – 374914 ludzi
  • Rejony Umocnione – 48 000 ludzi – 120440 ludzi
  • Lotnictwo – 230 000 ludzi – 254 436 ludzi (w tym 73 562 w jed. szkolnych)
  • Jednostki wydzielone piechoty – 42 810 ludzi – 41 810 ludzi
  • Jednostki szkolne – 170 301 ludzi – 219 000 ludzi
  • Jednostki topograficzne – 3500 ludzi – 3900 ludzi
  • Jednostki kolejowe – 14 848 ludzi – 46 603 ludzi
  • Baony narciarzy – brak w etacie – 62 000 ludzi
  • Tyły i szpitale – 65 000 ludzi – 271 229 ludzi
  • Rezerwa – 26 478 ludzi – brak na stanie
  • razem – 2 300 000 ludzi – 4 229 954 ludzi.

Ponadto do liczby 4 229 954 należy dodać:

  • powołani na obozy szkoleniowe od 1.03.1940 dowódcy rezerwy – 60 000 ludzi
  • powołani poborowi mający zastąpić zwalnianych z wojska żołnierzy 2 roku służby – 214 196 ludzi
  • brakujący rezerwiści z 5 roczników Uralskiego, Nadwołżańskiego, Syberyjskiego OW – 50 000 ludzi
  • razem 324 196 ludzi

RAZEM 4 554 150 ludzi.

Podpisali: Szaposznikow, Gusjew

TABELA ZAŁĄCZNIKA
Skład i liczebność Armii Czerwonej na 1.02.1940 r.
Rodzaj jednostki – liczba jednostek – liczebność wojsk

a. Piechota:

  • dowództwa korpusów – 51 – 47 336
  • dywizje strzeleckie po 14 tys. – 3 – 42 000
  • dywizje strzeleckie po 12 tys. – 38 – 456 000
  • dywizje zmot. po 12 tys. – 11 – 132 000
  • dywizje st. zmot. po 12 tys. – 3 – 36 000
  • dywizje zmot. po 13100 – 11 – 143 000
  • dywizje strzeleckie po 6 tys.- 29 – 174 000
  • dywizje st. górskich po 7,5 tys.- 2 – 15 000
  • dywizje st. górskich po 6 tys.- 11 – 66 000
  • dywizje strzeleckie etatu woj. – 52 – 841 543
  • brygady strzeleckie – 3 – 9142
  • brygady powietrzno-desantowe – 6 – 9420
  • razem – 1 971 441 ludzi
  • Fiński Korpus Narodowy – 25 105 ludzi
  • razem – 1 996 546 ludzi.

b. Wojska Pancerne:

  • brygady pancerne BT – 17 – 55 273
  • brygady pancerne T-26 – 15 – 45 011
  • brygady pancerne T-28 – 3 – 9 717
  • brygady pancerne T-28-35 – 1 – 3347
  • brygady broni motorowych – 3 – 5664
  • brygady st. zmot. – 3 – 10 683
  • pułki pancerne – 7 - 6879
  • szkolne pułki pancerne – 2 – 4092
  • razem – 140 666 ludzi.

c. Kawaleria:

  • dowództwa korpusów – 5 – 15 700
  • dywizje kawalerii (zachód) – 12 – 94 080
  • dywizje kawalerii (wschód) – 2 – 13 624
  • dywizje kawalerii (Zabajkalski OW) – 2 – 11 250
  • dywizje kawalerii (górskie) – 5 – 14 750
  • dywizje kawalerii skróconego etatu – 2 – 7080
  • brygady kawalerii – 2 – 5635
  • lekkie zmotoryzowane dywizje kawaleryjskie – 2 – 16 000
  • tyły pozostałe po 24 i 25 DK – 2 – 5400
  • samodzielne dyony artylerii plot. – 2 – 1420
  • samodzielne pułki czołgów – 1 – 600
  • mniejsze jednostki – 25 – 6100
  • razem – 191639 ludzi.

d. Artyleria:

  • pułki artylerii korpuśnej – 63 – 118 917
  • pułki armat RND – 6 – 13 630
  • pułki haubic RND – 13 – 24 186
  • pułki haubic w/m RND – 22 – 34 900
  • samodzielne dyony – 9 - 7020
  • razem – 198 653 ludzi.

e. Jednostki Obrony Plot.:

  • pułki artylerii plot. – 19
  • dyony artylerii plot. – 55
  • baterie artylerii plot. – 11
  • pułki obrony plot. – 7
  • dyony obrony plot. – 28
  • razem – 117 639 ludzi.

f. Jednostki Samochodowe:

  • brygady transportowe – 5 – 38 400
  • pułki transportowe – 6 – 9500
  • bataliony transportowe – 77 – 32 100
  • bataliony motocyklistów – 1 – 600
  • razem – 80 600 ludzi.

g. Pociągi pancerne:

  • dyony pociągów pancernych – 7
  • samodzielne pociągi pancerne – 7
  • samodzielny baon drezyn bojowych – 1
  • bazy, składy, stacje – 7067 ludzi
  • razem – 10 338 ludzi.

h. Jednostki chemiczne:

  • pancerne brygady chemiczne – 3 – 9146
  • samodzielne pancerne baony chemiczne – 3 – 1099
  • baony moździerzy – 5 – 2319
  • jednostki szkolne – 10 – 926
  • składy, bazy – 5063
  • razem – 18 553 ludzi.

i. Jednostki łączności:

  • pułki łączności – 10
  • baony łączności –
  • dyony radiowe –
  • kompanie łączności –
  • pozostałe jednostki –
  • razem – 49602 ludzi.

j. Jednostki inżynieryjne:

  • pułki inżynieryjne –
  • baony inżynieryjne –
  • pułki pontonowe –
  • baony pontonowe –
  • pozostałe jednostki –
  • razem – 31386 ludzi.

k. Jednostki zapasowe:

  • dowództwa brygad zapasowych – 8
  • zapasowe pułki strzeleckie – 46
  • zapasowe pułki artylerii – 13
  • zapasowe pułki pancerne – 3
  • zapasowe pułki łączności – 2
  • zapasowe pułki samochodowe – 6
  • zapasowe pułki chemiczne – 1
  • zapasowe pulki kawalerii – 9
  • baony marszowe –
  • razem – 374 914 ludzi.

l. Lotnictwo:

  • dowództwa brygad lotniczych – 48
  • pułki DB-3 – 13
  • pułki TB-3 – 4
  • pułki SB – 40
  • pułki LB – 4
  • pułki LSZ – 13
  • pułki myśliwskie – 63
  • pułki mieszane – 7
  • pułki rezerwowe – 5<
  • samodzielne dyony (eskadryle) – 49
  • oddziały korpuśne – 22
  • oddziały transportowe – 5
  • oddziały wspomagające – 16
  • razem – 74 693 ludzi

m. Tyły lotnictwa:

  • bazy lotnicze – 101
  • składy lotnicze – 46
  • baony inżynieryjne – 19
  • pozostałe jednostki – 80
  • razem – 96282 ludzi.

n. Jednostki szkolne lotnictwa:

  • akademie, szkoły, kursy – 31 – 73 562
  • rezerwa lotników – 9899
  • razem całe lotnictwo – 254 436 ludzi.

o. Rejony Umocnione:

  • pułki rejonów umocnionych – 6 – 15 182
  • pozostałe jednostki – 10 5258
  • razem – 120 440 ludzi.

p. Pozostałe jednostki:

  • wydzielone jednostki strzeleckie – 41 810 ludzi
  • jednostki szkolne – 219 000 ludzi
  • jednostki topograficzne – 3900 ludzi
  • jednostki kolejowe – 46 603 ludzi
  • baony narciarzy – 78 – 62 000 ludzi
  • służby tyłowe i szpitale – 271 229 ludzi.

q. Armia Czerwona RAZEM – 4 229 954 ludzi.

r. Ponadto:

  • powołani na obozy szkoleniowe od 1.03.1940 dowódcy rezerwy – 60 000 ludzi
  • powołani poborowi mający zastąpić zwalnianych z wojska żołnierzy 2. roku służby – 214 196 ludzi
  • brakujący rezerwiści z 5. roczników Uralskiego, Nadwołżańskiego, Syberyjskiego OW – 50 000 ludzi
  • razem 324 196 ludzie

s. RAZEM w Armii Czerwonej – 4 554 150 ludzi.

Podpisał: Czetwiertnikow


Przekład może być udostępniony na innej licencji niż tekst oryginalny.
Oryginał
Ten tekst nie jest objęty majątkowymi prawami autorskimi lub prawa te wygasły. Jest zatem w domenie publicznej. Więcej informacji na stronie dyskusji.
Przekład
Tekst udostępniony jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0.
Dodatkowe informacje o autorach i źródle znajdują się na stronie dyskusji.