Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/377

Ta strona została przepisana.

dności nie pobudziło do uwolnienia ojczyzny, tylko moja powaga? A K. Treboniusza[1] czym ja namówił? któremubym nawet radzić nie śmiał. Tym większą wdzięczność winna mu Rzeczpospolita, że wolność ludu Rzymskiego nad przyjaźń jednego człowieka przeniósł, i wolał obalić samowładztwo, niż mieć w niem udział. Czy L. Tulliusz Cymber[2] poszedł także za moją radą? Co do niego, uwielbiałem go bardziej że ten czyn wykonał, niżelim się spodziewał by się oń pokusić miał; uwielbiałem zaś dla tego, że niepamiętny na dobrodziejstwa, o ojczyźnie tylko pamiętał. Co mam o Serwiliuszach powiedzieć? Kaskami, czy Ahalami mam ich nazwać[3]? Myślisz że i ich także więcej pobudziła moja rada, niżeli miłość Rzeczypospolitej? Długo byłoby wymieniać innych, których tak znaczna liczba[4] jest ozdobą Rzeczypospolitej, chlubą dla nich samych.
XII. Ale przypomnijcie sobie jakim sposobem ten człowiek bystro-

    Pompejusza w ucieczce po bitwie Farsalskiej, pradziad cesarza Nerona, nie należał podług Swetoniusza, Nero, 3, do spisku na życie Cezara, ale Dio Kassiusz i inni powiadają, że nie tylko do spisku, ale i do zabicia jego należał. Wujem jego był Kato.

  1. K. Treboniusz będąc, trybunem ludu 55 roku, wniósł wraz ze wszystkimi innymi trybunami przedłużenie władzy Cezarowi w Gallii na drugie pięć lat. Cezar mianował go za to swoim legatem, a 45 roku konsulem i wielkorządcą Azyi. Kiedy spiskowi poszli do senatu zadać śmierć Cezarowi, Treboniusz odprowadził na stronę Antoniusza, którego wszyscy spiskowi prócz M. Brutusa sprzątnąć także chcieli, jako otwartego stronnika monarchii. Plutarch, Brutus, 20, 21. Appian, II, 16. Ale Cycero w liście do Attyka, XV, 11, mówi, że spiskowi, a mianowicie Kassiusz, obwiniali o to w jego przytomności D. Brutusa. Paterkulus wymienia także Decyma. Więc przed ich świadectwem świadectwo Plutarcha i Appiana ustąpić musi. Zaledwie przybył do Azyi dla objęcia rządów tej prowincyi, okrutnie przez Dolabellę zamordowany został.
  2. Kiedy Cezar wchodził do senatu, Cymber podał mu prośbę za swym bratem, którego Cezar wzbraniał się przywołać z wygnania, co dało powód innym spiskowym do obstąpienia Cezara, niby dla wstawienia się także za bratem Cymbra. Plutarch, Caesar, 71, Brutus, 20. Appian, II, 16.
  3. Jeden z dwóch Kasków pchnął pierwszy sztyletem Cezara. Plutarch, Brutus, 20, Caesar, 71. Appian, II, 16. Cycero porównywa ich z Ahalą, który zwał się także Serwiliusz.
  4. Oprócz powyższych było ich jeszcze dwunastu, a między nimi Kn. Ligariusz, któremu Cezar po mowie Cycerona pozwolił wrócić z wygnania. Suetonius, Caesar, 78 naliczył przeszło sześćdziesiąt osób należących do spisku.