Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/541

Ta strona została przepisana.

IX. Ale dosyć o tem, żeby się nie zdawało że odmawiam głosu największemu przyjacielowi, który mi oddał niemałe usługi, lubo zresztą trudno odmówić głosu człowiekowi, który nie tylko go nie żąda, ale przyjąć nie chce. Jest drugie zdanie, senatorowie, ubliżające godności konsulów, niestosowne do ważnych obecnych okoliczności, żeby konsulowie dla ścigania Dolabelli, Azyą i Syryą losem ciągnęli. Powiem dla czego to zdanie nie przyniesie żadnego pożytku Rzeczypospolitej, ale wprzód poznajcie jaką ujmę konsulom czyni. Kiedy konsul naznaczony jest w oblężeniu, i na jego uwolnieniu zawisła całość Rzeczypospolitej; kiedy niecni i wyrodni obywatele odłączyli się od ludu Rzymskiego; kiedy taką wojnę prowadzimy, w której o godność, wolność i życie walczymy, taką, iż jeśliby kto popadł w ręce Antoniusza, byłby srodze męczony i katowany; kiedy walka o to wszystko najdzielniejszym i najlepszym konsulom jest polecona i powierzona, możnaż wtenczas wzmiankować o Azyi i Syryi, iżby się zdawało że albo otwieramy podejrzeniu pole do oskarżenia, albo zazdrość podniecamy. «Ale warunkowo głosują, kiedy Brutus zostanie uwolniony:» tego jeszcze niedostawało aby powiedziano, odstąpiony, opuszczony, zdradzony. Ja zaś mówię że wspomniano o tych prowincyach w nieswoim zupełnie czasie; bo jakkolwiek, Kaju Pansa, możesz mieć, jak masz w istocie, wytężoną uwagę do uwolnienia dzielnego męża i ze wszystkich najznakomitszego obywatela, stan jednak rzeczy zmusi cię koniecznie myśleć czasem o sposobach ścigania Dolabelli, część starali i rozmyślań swoich odwrócić do Azyi i Syryi. Gdyby to być mogło, życzyłbym ci mieć kilka umysłów, żebyś je wszystkie do Mutyny obrócił. Lecz że to być nie może, chcemy aby twój doskonały i celujący umysł nie zajmował się tylko Brutusem. Wiemy że myślisz o tem, i największego dokładasz starania, ale dwóch rzeczy, a ktemu ważnych, nie tylko nikt razem sprawić, ale nawet myślą rozwikłać nie może. Twoję nieporównaną gorliwość pobudzać i podniecać, a nie na inny cel starań winną stronę przenosić powinniśmy.

X. Dodaj do tego mowy ludzkie, dodaj podejrzenia, dodaj zazdrość. Naśladuj mnie, któregoś zawsze chwalił. Dał mi był senat dostatecznie opatrzoną, dobrze urządzoną prowincyą; nie przyjąłem jej[1], żebym mógł, odłożywszy na bok wszyskie inne myśli, uga-

  1. Obacz mowę przeciw Pizonowi, 2, i notę 6.