Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/587

Ta strona została przepisana.

konsulów z pretorem Cezarem: cała Italia na ciebie uzbrojona, a ty swą sprawę nazywasz raczej stronnictwem, niż buntem przeciw ludowi Rzymskiemu. «Mścić się bardziej śmierci Treboniusza, niż Cezara.» Za śmierć Treboniusza dosyć się zemściliśmy, ogłaszając Dolabellę nieprzyjacielem ojczyzny. Milczenie i zapomnienie najlepszą jest obroną śmierci Cezara. Ale patrzcie do czego zmierza. Chcąc pomścić się śmierci Cezara, grozi śmiercią nie tylko tym, którzy ten czyn dokonali, ale i tym, którzy go bez żalu znieśli.
XIX. «Czy jedna, czy druga strona upadnie, będzie to z pożytkiem pewnych osób. Sama fortuna lękała się dotąd sprawić sobie takie widowisko, żeby dwa wojska należące do tej samej partyi potykały się z sobą, jak wysiekacze na głos swego dozorcy, Cycerona, któremu się udało oszukać was temi samemi zaszczyty, jakiemi oszukał Cezara, jak się sam chlubił.»
Nie przestaje miotać na mnie obelgi, jak gdyby dawniejsze dobrze mu się powiodły; ale ja go nacechuję piętnem zasłużonej hańby i podam pamięci potomnych wieków. Ja dozorca wysiekaczów! Nie źle mnie jednak nazwał, bo ja pragnę żeby źli wyginęli, a dobrzy zwycięztwo odnieśli. Czy jedna lub druga strona upadnie, będzie to, powiada, zyskiem dla nas. Piękny mi to zysk! Gdybyś ty odniósł zwycięztwo, co nie daj boże, szczęśliwą umarliby śmiercią ci, coby skończyli życie bez katuszy. Powiada żem oszukał temi samemi zaszczyty Hircyusza i Cezara. Na jaki, pytam, zaszczyt głosowałem dla Hircyusza? Cezarowi winniśmy ich więcej i wyższego stopnia. Ale może śmiesz mówić, żem ojca Cezara oszukał? Tyś to go, tyś go zabił na świętach Luperkalskich. Byłeś jego kapłanem[1]: dla czegoś, niewdzięczniku, to kapłaństwo opuścił? Ale zobaczcie teraz godną podziwienia stałość tego wielkiego i sławnego obywatela.
«Moje niewzruszone postanowienie jest nie znosić żadnych obelg na mnie lub na przyjaciół moich miotanych, nie opuścić stronnictwa, którem się brzydził Pompejusz, nie dozwolić rugowania weteranów z wyznaczonych im siedlisk, ani tracenia ich pojedynczo, nie złamać słowa danego Dolabelli.»

Resztę opuszczam. Słowa danego cnotliwemu Dolabelli ten człowiek rzetelny złamać nie może. Jakiego słowa? może o wyrznięcie

  1. Antoniusza mianowano kapłanem Cezara. Suetonius, Julius Caesar, 76. Dio Cassius, XLIV.