Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/596

Ta strona została przepisana.

dopuścić podania do pamięci potomnych wieków, że lud Rzymski dla niebezpieczeństwa jednego obywatela przywdział suknie wojskowe, i dla jego uwolnienia, powrócił do zwyczajnej odzieży. Usuńcie ten powód, a nie znajdziecie żadnej innej przyczyny tak opacznego zdania. Ale wy, senatorowie, zachowajcie swoję powagę, zostańcie przy waszem postanowieniu, pamiętajcie coście kilkakrotnie wyrzekli, że całej tej wojny ukończenie zawisło na życiu jednego z cnót i odwagi znamienitego męża.

II. Końcem uwolnienia D. Brutusa posłaliśmy co najprzedniejszych obywatelów, i kazaliśmy im polecić temu nieprzyjacielowi, temu mężobójcy, żeby od Mutyny odstąpił; dla ratunku tegoż D. Brutusa konsul A. Hircyusz losem wybrany pojechał na tę wojnę. Jego słabe zdrowie pokrzepiła dzielność umysłu i nadzieja zwycięztwa. Cezar uwolniwszy Rzeczpospolitę zebranym dla siebie żołnierzem od grożącego jej najbliższego niebezpieczeństwa[1], żeby się potem co złego nie stało, poszedł uwolnić tegoż Brutusa, gdy miłość ojczyzny pokonała w nim boleść, jaką mu domowa przygoda zadała. W jakim celu K. Pansa zaciągał wojsko, wybierał podatki, wnosił najsurowsze przeciw Antoniuszowi uchwały senatu, nam serca dodawał, lud Rzymski do obrony wolności powoływał, jeżeli nie w tym żeby D. Brutusa od oblężenia uwolnić? czego lud licznie zgromadzony tak jednogłośnie od niego żądał, że ratunek D. Brutusa nie tylko nad swe wygody, ale nawet nad opatrzenie miasta w niezbędnie potrzebną żywność przenosił[2]. Mamy nadzieję, senatorowie, że to uwolnienie już nastąpiło, albo wkrótce nastąpi; lecz żeby cieszyć się owocem naszych nadziei, trzeba czekać końca, aby się nie zdawało żeśmy skwapliwością naszą wydarli to dobrodziejstwo bogom nieśmiertelnym, albo przez graniczące z głupstwem zaufanie zapomnieli o niepewnych losu wypadkach.

  1. Cycero rozumie przez to spieszny marsz Oktawiana z Kapui z zebranym tam żołnierzem do Rzymu, końcem uprzedzenia Antoniusza dążącego do Rzymu z Brunduzyum. Wprowadzony wtedy Oktawian na mównicę przez trybuna Kanucyusza, oświadczył ludowi, że lubo zgromadził żołnierzy dla własnej obrony, rad ich użyje na usługi Rzeczypospolitej. Appian, III, 6. Dio Cassius, XLV.
  2. Konsul Pansa zajmował się zapewne sprowadzeniem żywności do Rzymu, co dla spiesznego wymarszu pod Modenę zaniechać musiał.