okienko odpowiednio wielkie dla dostatecznego oświetlenia, lecz zakryte gęstą siatką, by muchy, które są niebezpiecznymi roznosicielami chorób, nie mogły się dostać do środka. Powinien on też być stale przewietrzany, co osiągnąć można przez urządzenie wyciągu, tj. pewnego rodzaju komina, wyprowadzonego na dach. Pod siedzeniem, zaopatrzonem w ruchomą deszczułkę dla stałego nakrywania otworu, należy ustawić beczkę z blachy cynkowej lub skrzynię do zbierania odchodów. Skrzynia musi być wewnątrz wybita blachą i umieszczona na małym wózku dla łatwiejszego usuwania jej zawartości. I ona powinna być tak ukryta, by muchy nie miały do niej dostępu. Odchody dobrze jest posypywać piaskiem, torfem, popiołem, suchą ziemią lub suchym nawozem końskim. W wychodkach należy przestrzegać bezwzględnej czystości. Na wsi są one często nie do użycia spowodu strasznego zanieczyszczenia, a dostęp do nich utrudniony. Takie wychodki budzą wstręt i nie świadczą wcale o kulturze mieszkańców. Należy więc więcej uwagi zwracać na ich czystość i siedzenia oraz podłogi przynajmniej raz w tygodniu dokładnie wyszorować i umyć. Każda gospodyni powinna mieć w swem mieszkaniu przynajmniej jedno naczynie nocne dla dzieci i chorych, którzy nie mogą wyjść do ustępu. W braku takiego naczynia załatwia się potrzeby przed samym progiem lub do wiadra używanego do pojenia bydła, a nawet pozwala się dzieciom na oddawanie moczu na podłogę. Zwyczaj ten jako wstrętny i niebezpieczny należy bezwarunkowo wytępić.
Także gnojowiska winny odpowiadać zasadom higjeny. Gnój może dać powód do chorób zakaźnych, jeżeli zawiera zarazki chorobotwórcze. A nieobojętne są też dla zdrowia wyziewy, wydobywające się z gnojowisk, znajdujących się w najbliższem sąsiedztwie mieszkań. Gnojowiska winny być tak umieszczone i urządzone, by ich zawartość nie przeciekała do izb mieszkalnych i studzien i by uniemożliwione było odpływanie gnojówki, tak niezbędnej do nawożenia gruntu. Gnojowiska — najlepiej betonowe — muszą być stale przykryte, by muchy, szczury i ptactwo do nich dostępu nie miały. Ich oddalenie od studni ma wynosić przynajmniej piętnaście metrów.
Pamiętać też trzeba, że także śmiecie i odpadki kuchenne nie powinny być lekkomyślnie rzucane gdzieś w kąt podwórza, lecz składane do dobrze zamykanych skrzyń. Odpadki te bowiem rozkładają się i gniją, roznosząc nieznośne i szkodliwe dla zdrowia zapachy.
Jak powietrze, tak i woda odgrywa w życiu naszem wielką rolę. Jest ona bowiem ważnym środkiem odżywczym i bez
