Strona:Eliza Orzeszkowa - Nowele i szkice.djvu/97

Ta strona została uwierzytelniona.
— 87 —

wspiera w niem rozum. Ta łączność serca z rozumem, silnych uczuć z silnemi myślami jest prawdą psychiczną wielkiej wagi, którą genjusz poety dostrzegł i pogłębił nią postać głównej bohaterki dramatu tak, jak okrutną królowę Lechitów, Gwinonę, pogłębia miłość macierzyńska i gniazdo jaskółcze, litościwie u okna komnaty przed zgubą strzeżone.
Nakoniec pytanie ostatnie:
Co znaczą harfiarze? Jaką myśl zawarł poeta w ludziach tych, którzy śród walki zbrojnej, zamiast ostrzem żelaza, błyskają złotem strun. Dlaczego harfiarze idą z pieśnią swą przed wojskiem i dlaczego w królewskiej harfie zaklęty jest triumf narodu? Kim są harfiarze?

»Dębowie wieńce na czołach,

A w ręku harfy złociste,
W piersiach serca bursztynowe,
Jak słońca złote i czyste,
A w ustach pieśni grobowe,
Co budzą narodów lwy,

To są harfiarze...«

Otóż to. Budzą narodów lwy, — nie dają sercom narodów przemieniać się w drżące liście olchowe i w gniazda robacze — oto ich przeznaczenie, ich na ziemi racja bytu, ich na ziemi dział. Dlatego, gdy naród o życie bój toczy, oni przed narodem idą — wodzowie duchów.
I gdy:

»Z ust się wydziera krzyk o zemstę Boga,

Czekamy wszyscy drżąc na piorun z chmur,
A kiedy milczy niebo — śpiewa chór —

A kiedy śpiewa chór, — drży serce wroga!«.