zano. W czas niesłotny także z Kilkuszowéj wzdłuż potoku wprost udać się można do Ludźmierza, a stąd do Czarnego Dunajca. W obu razach Nowy Targ zostaje na wschów, a zwiedza się go powrotem z Tatr.
6⁄8 mili na zachód od Nowego Targu na północnym brzego Czarnego Dunajca nad ujściem doń dwóch potoków, Klikuszówki od północy zponad Klikuszowéj, i połączonego z Rogoźnikiem Skrzypnego od południa przybywającego, 1751 st. n. p. m. Z. leży niezawodnie najdawniejsza osada na Podhalu, Ludźmierz. Tutaj 1234 r. Teodor Cedro hr. na Ruszczy fundował klasztor dla Cystersów, z Włoch i Jędrzejowa sprowadzonych. Fundacyją zatwierdził Wiesław z Kościelca, biskup krakowski. R. 1245 przeniósł fundator zakonników do Szczyrzyca, ponieważ w Ludźmierzu od napadów rozbójników nie byli bezpieczni. Zdaje się jednak, że tu już przedtem istniał kościół, na tak zwanéj sygnaturce bowiem odczytano r. 1229. Według kopii aktu oryginalnego w Rabie przechowującéj się Cedro 1204 r. otrzymał przywiléj na wykarczowanie lasów i osadzenie kolonij. Osadził zatem Nowy Targ i Ludźmierz. Nazwy niemieckie niektórych z tych osad Neumarkt, Waxmund, Szaflary[1] dowodzą, że między pierwszymi na Podhalu osadnikami byli także Niemcy, co tém mniéj ulega wątpliwości, iż po spustoszeniu Polski i Węgier przez Tatarów do sąsiedniego Spiżu sprowadzono osadników niemieckich. Kościół i plebanią ludźmierską posiadali Cystersi aż do niedawnych czasów. Już w piętnastym wieku istniała tutaj szkoła, wspominana także 1608 roku. Wzniesienie Ludźmierza n. p. m. 1756 st. Stąd do Czarnogo Dunajca ma się po prawéj ręce poza Dunajcem Krauszów, Dział, Pieniążkowice i Odrowąż, na południowo wschodnim brzegu Dunajca Długopole i Wróblówkę, po lewéj stronie drogi Rogoźnik z ważnemi w względzie geologicznym skałkami wapienia amonitowego.
Rozległa i zamożna wieś Czarny Dunajec leży na zachodnim brzegu Czarnego Dunajca 2 mile od Nowego
- ↑ Pierwotnie Schäflar, jak Wetzlar, Gosslar i inne w Niemczech. Pierwsi osadnicy przeważnie chowem owiec zajmować się musieli.
