Strona:Franciszek Michejda - Polscy ewangelicy.pdf/27

wśród ludu polskiego i ten wzrost polskiej inteligencyi, ukróci i ograniczy ich panowanie w kraju i sprowadzi ich stanowisko do miary ich własnych sił i ich liczby. Że atoli polskie pismo, pracujące niby dla dobra ludu polskiego, może w tej sprawie zajmować stanowisko polskiej ludności wręcz szkodliwe i zatrzymujące ją na jej dotychczasowem podrzędnem stanowisku, to jest wprost niezrozumiałem dla każdego, kto nie zna osób i ludzi, kto nie wie, przez kogo i dla kogo „N. Cz.“ właściwie istnieje.
 Materyalny dobrobyt zależy od najróżniejszych czynników i stosunków niezależnych od żadnego stronnictwa. O ile atoli jakie stronnictwo, jego zasady i kierunek mogą wpłynąć na materyalny dobrobyt ludności, to stronnictwo narodowe może się również pochlubić dodatnią i obfitą w owoce działalnością dla naszego polskiego ludu. Już samo oświecanie ludu, o którem powyżej mowa, oddziałało korzystnie na jego materyalny dobrobyt, bo im człowiek światlejszy, im przystępniejszy pouczeniu, im więcej umysłowo rozgarnięty, tem rychlej i dokładniej rozpatrzy się w swojem położeniu, pozna błędne drogi, tem gorliwiej i rozumniej będzie szukał dróg do poprawy swego bytu. Stronnictwo narodowe atoli także bezpośrednio wpłynęło na podźwignięcie dobrobytu naszej polskiej ludności. Ono pierwsze zorganizowało lud nasz rolniczy w Towarzystwie rolniczem, z wielkiemi z początku ze strony rządu przeszkodami, który go najprzód przez 3 lata niezatwierdził. Później sam rząd uznał pożyteczne działanie Towarzystwa tak dalece, że mu przyznał 2 głosy w Krajowym rolniczym Komitecie subwencyjnym. Towarzystwo rolnicze wraz z posłami narodowymi przyprowadziło do tego, że Sejm krajowy i rząd centralny, rolnictwo Ks. Cieszyńskiego (polski lud rolniczy), zbywane dotąd okruszynami, odtąd uwzględnia subwencyami w równej