Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/266

Ta strona została uwierzytelniona.

okręty i zatapiających je w przepaściach morza. Ręce żelazne lub dzióby żórawie unosiły wielkie okręty w powietrze i utrzymując przód statków w górze, tył ich zanurzały w morskich topielach; albo też wskutek ruchu obrotowego okręty kręciły się w kółko, a następnie druzgotały o rafy podwodne lub skały, ciągnące się u podnóża murów miasta. Większa część żołnierzy, składających osadę okrętów, ginęła«.
Dyodor Sycylijski, Hieron i Pappus piszą, że Archimedes zdołał nawet spalić flotę rzymską, koncentrując światło słoneczne zapomocą szkieł.
Doświadczenia, nie ulegające wątpliwości, okazały, że, jeżeli znakomity ten mechanik posługiwał się zwierciadłami płaskiemi, to niecenie ognia było rzeczywistością, o czem świadczą starożytni historycy[1].
Cała ludność Syrakuzy stała się ciałem, poruszanem geniuszem Archimedesa; był on duszą, ożywiającą nie tylko ludzi, ale i maszyny jego pomysłu. »Tak wielka trwoga owładnęła Rzymianami — powiada Plutarch — że, jak tylko spostrzegli na murach miasta kawałek sznura lub belki, cofali się, wołając w ucieczce: oto znowu jakaś maszyna Archimedesa, przeciw nam zwrócona!«
Możemy uwierzyć w cuda mechaniki, dokonane przez Archimedesa, genialnego obrońcę ojczyzny, bo badania późniejszych uczonych przyznały jemu liczne, potężne, do jego czasów nieznane środki walczenia z nieprzyjacielem.
W rzeczy samej Archimedes pracami swemi stanął na czele najsłynniejszych matematyków. »Ci, którzy są w stanie go zrozumieć — powiada Leibnitz — mniej cenią odkrycia najgenialniejszych mężów czasów nowożytnych«. Lagrange mówi o nim, że był twórcą mechaniki w starożytności.

Zawdzięczamy Archimedesowi kwadraturę paraboli i wy-

  1. W 1747 roku, Buffon sprawdził to znakomite doświadczenie, udowodnił on wpływ zwierciadeł Archimedesa. Zapomocą 168 zwierciadeł płaskich, ruchomych, działających jednocześnie, Buffon palił drzewo i stapiał ołów z odległości 150 stóp.