Strona:Geopolityka.pdf/112

Ta strona została uwierzytelniona.
Myśl geopolityczna w Polsce

sposobami nie możliwe. Ideolog ruchu narodowego pilnie śledził przy tym francuską, brytyjską czy niemiecką politykę kolonialną[1].
Czołowa postać polskiego ruchu narodowego przed I wojną światową i w okresie II Rzeczypospolitej, Roman Dmowski (1864-1939), stworzył także oryginalną myśl geopolityczną. Jego sztandarowe dzieło geopolityczne to książka pt. „Niemcy, Rosja i kwestia polska”, wydana w 1908 r. Książka ta jest klasyczną pozycją w polskiej literaturze geopolitycznej, mieszczącą się w kategoriach analizy wzajemnych stosunków niemiecko-rosyjskich i ich znaczenia dla narodu i państwa polskiego[2].

Dmowski wskazywał, aby porzucić romantyczną tradycję zrywów powstańczych na rzecz chłodnej kalkulacji politycznej. Twierdził, że w przeszłości Polska była wykorzystywana jako narzędzie w rękach Zachodu, bariera przeciwko Rosji, natomiast na początku XX wieku Rosja stała się sojusznikiem Zachodu w ramach Ententy. Starał się dowieść, że Polacy muszą w istniejącej sytuacji geopolitycznej opowiedzieć się po jednej ze stron. Uważał, że Polacy górują cywilizacyjnie nad Rosjanami, dzięki czemu nie dali się zasymilować w ramach imperium. O wiele groźniejsi dla polskiego bytu narodowego mieli być, zdaniem lidera polskiego obozu narodowego, Niemcy, którzy górowali cywilizacyjnie nad Słowiańszczyzną. Przewidywał przy tym rychły wybuch wojny niemiecko-rosyjskiej. Ponadto Dmowski twierdził, że o wiele cenniejsze są ziemie zaboru pruskiego niż Kresy

  1. Ibidem, s. 83.
  2. R. Dmowski, Niemcy, Rosja i kwesta polska, Wrocław 2000.