Strona:Henryk Sienkiewicz - Publicystyka tom V.djvu/26

Ta strona została uwierzytelniona.
40.

Ze sztuki. Matejko ofiarował komitetowi dam, zbierających składki na ubogich, szkic przedstawiający pożar w Wieliczce w r. 1510. Treść szkicu zaczerpnięta jest z kroniki Marcina Bielskiego, głównemi zaś postaciami są Andrzej Kościelecki, naówczas żupnik, i Betman, rajca krakowski. Obaj oni z wielkiem narażeniem życia przyczynili się do ugaszenia pożaru. Szkic przedstawia 90-letniego Betmana, ratującego Kościeleckiego, który spuściwszy się na sznurach do kopalni, ginął już wśród kłębów dymu. Całość sprawia wrażenie nadzwyczaj tragiczne.

41.

Z literatury. Bicz korali, powieść Walerego Przyborowskiego, ukazała się w osobnej odbitce. Jest to historia o losach dwóch małych chłopców, wykradzionych matce, którzy przechodzą różne koleje. Wyszedłszy z domu opiekunki wpadają w ręce Niemca hecarza, który ich ćwiczy i głodzi, następnie są pod opieką starszego jakiegoś urwisa, od którego uczą się szwargotu ludowego i innych mniej potrzebnych rzeczy, na koniec z powodu sznura korali, który przechowywał na Bugaju starszy chłopiec, dostają się w ręce policji, policja zaś wraca ich matce.
Opowiadanie to żywe, chwilami nawet poetyczne. W niektórych miejscach przypomina ono losy owych dwóch malców z Nędzników, którym matkował Gavroche. Autor przy tem stara się malować obyczaje, mowę, byt i nędzę najniższych warstw miejskiego naszego ludu. Krótka ta powieść mogłaby stanowić