Strona:J. W. Draper - Dzieje stosunku wiary do rozumu.djvu/184

cyę ustanowiono we Włoszech, Hiszpanii, Niemczech i Francyi południowej.
 Oczywiście władza świecka bardzo i bardzoby żądała korzystać z tak potężnego narzędzia do własnych widoków politycznych; ale papieże z całej siły temu się sprzeciwiali, nie życząc sobie wypuścić tego środka z rąk duchownych.
 Po odbyciu próby we Francyi południowej, okazało się, że inkwizycya jest bardzo skuteczną bronią przeciw kacerstwu. Wprowadzono więc ją do Aragonii i wkrótce nakazano wystąpić przeciwko żydom.
 Za dawnych czasów, pod rządzmi Wizygotów, ludowi temu działo się dobrze; ale po łagodności nastąpiło okrutne prześladowanie, skoro Wizygoci, wyrzekłszy się aryanizmu, zostali prawowiernymi. Wydano przeciwko nim nieludzkie rozkazy, ogłoszono prawo, skazujące wszystkich na niewolników. Cóż więc dziwnego, że kiedy Saraceni kraj najechali, żydzi wszelkimi sposobami im dopomagali? Byli oni, jak Arabowie, ludem wschodnim, wraz z nimi wywodzili się od wspólnego przodka, Abrahama i, jak oni, wierzyli w jednego Boga; a właśnie obrona tej wiary ściągnęła na nich nienawiść władców wizygockich.
 Pod panowaniem Saracenów obchodzono się z nimi z największem poszanowaniem. Odznaczali się oni bogactwem i nauką. Prawie wszyscy wyznawali zasady Arystotelesa. Założyli wiele szkół