Strona:Kazimierz Wyka - Rzecz wyobraźni.djvu/80

Ta strona została uwierzytelniona.
POETA I PARTYJNICTWO

Rozpocznijmy od trzech wniosków: 1. Utwory poetyckie K. I. Gałczyńskiego (Utwory poetyckie, „Prosto z mostu”, Warszawa 1937) są w dzisiejszej poezji zdarzeniem równie doniosłym, co na przykład Rozmowa z ojczyzną Łobodowskiego, Trzy zimy Miłosza, Przyjście wroga i Wyprawy Zagórskiego czy Tropiciel Rymkiewicza. 2. Żaden ani z tych, ani z innych pisujących dzisiaj poetów nie obchodzi się ze swoim talentem w sposób równie barbarzyński co Gałczyński. 3. Wokół nikogo nie narasta tyle nieporozumień, wynikających z partyjnictwa literackiego, co wokół Gałczyńskiego.

I

Podane tomy poezji nie oznaczają podobieństw, lecz punkty, wedle których należy się orientować, gdy oceniamy ważność zbioru Gałczyńskiego. Jako zjawisko poetyckie jest Gałczyński czymś zupełnie samoistnym i trudnym do zaklasyfikowania. Nie, by jego liryka wywodziła się z doby „Skamandra”. Na tle skamandrytów Gałczyński nie traci samoistności, odcina się i domaga określeń zbudowanych tylko wedle jego postawy poetyckiej. Rewolucje formalne ostatnich lat kilkunastu spłynęły po Gałczyńskim prawie że bez śladu. W pierwszym lepszym tomiku pierwszego lepszego debiutanta znajdziesz więcej inspektów z metaforami niż w tym plonie kilkunastu lat. Ale poezji nie...
Połączenie liryzmu z fantastycznością, połączenie zdolności do najprostszych sentymentów ze sztuką budowania słownych zamków na lodzie — oto para określeń, z jakiej najlepiej będzie wyjść. Apelacja do wzruszeń czytelnika i przekazywanie wzruszeń własnych to cechy zupełnie przegnane z dzisiejszej poezji. Jako skutek propagandy awangardowej i reakcji przeciw okresowi „Skamandra” zapanowała sytuacja, że porozumienie liry-