cia żonę własną i jej wuja, księdza, doszła opinia publiczna z oceny samego czynu do wniosku, iż podsądny jest umysłowo zdrowy, w przekonaniu niekoniecznie logicznem, że żonę własną, lub co więcej księdza może zabić tylko człowiek występny a więc umysłowo zdrowy. I może nawet opinii publicznej nie rozchodziło się tu tyle o stwierdzenie stanu umysłowego rzeczonego przestępcy, ile raczej o odruchową obronę społeczeństwa, czynem podobnym zagrożonego, którą dostrzegała tylko w surowym wymiarze sprawiedliwości, udaremnionym przez uznanie przestępcy za niepoczytalnego. Jakkolwiek zatem samo działanie występne nie może stanowić wyłącznego kryteryum do oceny stanu umysłowego przestępcy, przecież musi ono być wzięte poważnie w rachubę t. j. musi być dokładnie rozpatrzone na tle stwierdzonego badaniem psychiatrycznem życia umysłowego przestępcy. „Jesteśmy dotąd — twierdzi słusznie Schüle[1] — tego w ogólnym zarysie świadomi, że organiczne ukształtowanie mózgu pozostaje w najbliższym tj. w określającym formę związku z działaniem. Czyn jako taki jest zatem niewątpliwie niezmiernie czułym odczynnikiem dla ustroju dotyczącego życia umysłowego. Każde działanie nasze jest wedle Wernickego[2] wynikiem, czyli jedynie dostrzegalnem następstwem stanu czynnego, wywołanego podnietą, działającą w łuku psychiczno-odruchowym. Metoda zaś kliniczna psychiatryi polega na badaniu tego końcowego wyniku stanu czynnego w drogach psychicznych i na ocenie całości stanu czynnego z jego ostatecznego wyniku, będącego ruchem, działaniem, czynem. Jeżli się jeszcze weźmie pod uwagę słuszne spostrzeżenie Morela[3], że np. człowiek, dotknięty obłędem padaczkowym inaczej popełnia morderstwo, niż człowiek cierpiący na przewłoczne pomięszanie umysłu lub na niedołęstwo poraźne, to się musi dojść do przekonania, że badanie i zaznajamianie się z samem działaniem tej lub owej kategoryi osób umysłowo chorych jest ważne.
Strona:Leon Wachholz - Z kryminologii wrodzonego niedołęstwa umysłu.djvu/8
Ta strona została przepisana.
