Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/36

Ta strona została uwierzytelniona.

która przypisuje się do narodowości polskiej, czego brać poważnie nie możemy, tudzież ze Szląskiem i Spiżem, gdzie spisy dokonywane są nie bez pewnej tendencyjności. Ale że ludność tych krajów jest oświecona, że kontrola inteligencyi przodującej nad funkcyonaryuszami rządowymi jest znaczna, więc różnice mogą dotyczyć tylko bardzo drobnych pozycyi.

Galicya.


Ludność Galicyi, używająca mowy polskiej, jest w takim stosunku do mówiącej po rusińsku, jak 1.2 do 1. Ludność polska gęsto mieszka w części zachodniej kraju, rusińska we wschodniej. Granica etnograficzna pomiędzy temi dwoma plemionami rozpoczyna się od Ulanowa, przy ujściu Tanwi do Sanu na prawym brzegu; następnie, przekroczywszy San, posuwając się na południe, zbacza coraz bardziej ku zachodowi na Leżajsk i Brzozów; od Iwonicza biegnie wprost ku zachodowi na Żmigród, Gorlice, Grybów i dochodzi doliną Popradu do Leluchowa. Rzuciwszy więc okiem na mapę, widzimy, że polska część etnograficzna stanowi mniej więcej czwartą część Galicyi, a tymczasem ludność polska przeszło o pół miliona jest większa od rusińskiej. Wprawdzie Galicya zachodnia ma o wiele gęstszą ludność od wschodniej, to wszakże nie tłumaczy jeszcze ogromnej przewagi liczebnej mówiących po polsku. Przewagę tę jednak zrozumiemy, jeżeli przypomnimy sobie, że w Galicyi wschodniej są liczne wioski i osady mazurskie, że miasta większe przeważnie są polskie, że właściciele większych posiadłości i liczna inteligencya mówią po polsku. (Limanowski).
Cała ludność Galicyi wynosiła:

W r. 1880 (31 grudnia) . 5.958.907
1887 . 6.403.572
1890 . 6.607.816
1900 . 7.315.939

Średni przyrost roczny wynosi więc 1.07%.
Ludność obecna Galicyi (r. 1900), podług języka towarzyskiego, przedstawia cyfry takie: