Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/43

Ta strona została uwierzytelniona.

śpiczastém, boki mają niekiedy zębione (Zbiór po Pawłowskim ma ich pięć; Czeskie zobacz u J.-E. Vocel'a T. I, 1).
VII. Siekiery, (aexte). Przychodzim wreszcie do rodzaju wyrobów, których i liczba, i rozmaitość jest największa. Siekiery, siekiero-młoty i młoty, są narzędziem główném epoki kamiennéj, która w nich się najdobitniéj wyraziła. Siekierę cechuje i odróżnia ostre jéj zakończenie, a więcéj jeszcze umieszczenie otworu do drzewca w samym przeciwnym ostrzu końcu.
Mają one długości od czterech do siedmiu cali, w końcu rozszerzonym od półtora do półtrzecia cala, w końcu tępym pół lub trzy ćwierci cala. Niektóre z nich bywają bez otworów[1]. Koniec tępy, prostemi ścianami ucięty, lub zaokrąglony mniéj więcéj foremnie.
W Danii spotykają się, i tam wszakże rzadkie, siekiery formy krzyżowatéj. W niektórych otwór bywa poczęty, zepsuty, a drugi obok wyświdrowany. Najpospolitsze są z krzemienia, bywają jednak z zielonawego serpentynu i inne. Czasem na bokach niemają kantów, i spuszczone są płaskawo, koniec nawet tępo zaokrąglony, tak, że całość staje się prawie owalną. Zbiór po ś. p. Pawłowskim ma ich kilkanaście. Tyszkiewicz z powodu częstego znajdowania siekier na roli, przypuszcza, że mogły jak motyki służyć do jéj uprawy; rzecz prawdopodobna (Rysunki w jego Badaniach, T. III, 2, 3 i 4; Rzut oka T. IV i VI).

VIII. Siekiero-młoty, (axthämmer), z siekiernika i krzemienia wyrabiane, znacznie grubsze od siekier, bo niektóre z nich przeszło cal bywają miąższe, ostrza zwykle mają tępsze, a dłuższe i szersze niż młoty. Tyszkiewicz ma je za jedne z najrzad-

  1. Pawłowski siekiery bez otworów, które oprawiane być musiały, w rozłupane drzewce, zowie Toporkami, odróżniając je mniejszą od dłót i berdyszów wypukłością.