równie trafny jak ów nowy, co koniecznie z siadaniem ją łączy, a w bie- albo spójkę be- (litewską, nie słowiańską), albo bez upatrywa. — Od zasiadania, zgromadzania, urasta znaczenie mówienia, ale pierwotnie biesiada ani: ‘uczta’, jak u nas, ani: ‘kasyno’, jak u Czechów, lecz wyłącznie ‘mowa’, cerk. besěda, ‘rozmowa, mowa’, jak w ruskiem, besědowati, ‘rozmawiać, prawić’. Z tego wynika raczej, że -iada jest przyrostkiem (zbiorowego znaczenia), a bies- ‘mówić’ do owego pnia, od którego bajać z inną wokalizacją; trudność w tem, że niema dalszych śladów takiego bes-, bo trackie bassara, o ‘kobiecie-wróżce’, zbyt odległe. Rus. biesiedka, ‘altanka’, tak od mówienia przezwana, jak np. dywan, co z ‘rozpraw, rady’, na ‘kobierzec’ przeszedł.
bigas, u Potockiego tyle co ‘kulfon, niedołęga’, ależ u niego (i innych) w tem samem znaczeniu bik, ‘drągal, kiep’: »w rewerendzie lada ujrzysz bika«, »kiedy leda bik piórkiem tak dziwaczy«; zupełnie co innego biczak, ‘nóż, gnyp’, w 16. i 17. w., z węg. bicsak, a to z turec. beczak. Dla bika, bigasa nasuwa się niem. Bicke, ‘oskard’, u nas bika, biga, kaszubskie beknąc, ‘dziobnąć’; to niem. Bicke ma pochodzić z franc. bec, ‘dziób’ (stąd nazwa bekasa i beana), co ma być celtyckiem.
bigos (hultajski), ‘siekanina’; »baby, starce rąbali Tatarzy na bigosy drobne«; z niem. Bleiguss, ‘kawałeczki ołowiu’.
bigot, z franc., a to z niem. bei Gott, ‘na Boga’.
bigwanty, w 15. wieku ‘nakolanka’, z niem. Beingewand.
binda, bindał, bindas, ‘opaska’, ‘zawieszenie’, z niem. Binde, Bändel, z tego łac. bindallum (‘medal’); w 16. i 17. w. ogólne; bindas jest jednak i ‘kilofem’, niem. Bindaxt; bindasami dziurawią mury r. 1648 Kozacy.
bindarz, z windarz (w. 16.), a to rozpodobnione z wirydarz, ‘ogródek’ (p.).
binduga, winduga, o ‘spławie drzewa’, por. rus. bendiuga i bindiuga o ‘ładunku’, ‘wozie’; bendiużnik, ‘tragarz’.
biodro, biodra, rodzaj nijaki i żeński w biblji, w cerk. bedro tylko nijakie, r. 1500 u nas tylko żeńskie; u wszystkich Słowian tak samo i takież wahanie się rodzaju. Prasłowo, przyrostek r, bed- nieznane dalej; chyba przestawka z brdo, ‘pagórek’(?)
birbant, z włosk. birbante, ‘łotr’, od birba, ‘oszustwo’.
biret, bieret, ze wsuniętem l (por. śpichlerz i i.) bierlet (szczególnie żydowski), europejskie, z łac. barretum (włosk. beretta, franc. barrette), biretum, ‘czapeczka’.
bisior, cerk. biser, ‘perła’, ‘dętka, paciorek’; jeszcze w 15. w. tak (z arab. busra, ‘paciorek’, rus. busy, ‘paciorki’?), ale to pomieszano u nas około r. 1500 z łac. grec. nazwą ‘cienkiego płótna’, bysson, i już Mączyński 1564 r. tylko tak bisior tłumaczy, kmentem; u Leopolity »szata bisiorowa«, z »najprzedniejszej bisiorowej wełny«, Grochowski.
biskup, z czes., a to z niem. Bischof (dawne biscof); Niemcy zwykłym swoim trybem odrzucili nagłos, episcopus łac., z grec. episkopos, ‘nadzorca’, co cerk. i rusk. zachowały: jepiskop, archijepiskop, ‘arcybiskup’ (jest i grec. piskopos).
bisurman, bisurmaństwo, z mnó-
