z pierwotnego *borda, cerk. brada, rusk. boroda; brodawka i podbródek są już prasłowiańskie. Prus. bordus, ‘broda’, lit. barzda, barzdotas, ‘brodaty’, łac. barba, niem. Bart (jest i w nazwach berdysza). Liczne nazwy roślinne: czartowa broda, kozia broda (bródka), już z 15. w.; u Załuskiego jest i siwobrodafiasz.
bróg (także nazwa bożnicy luterskiej czy kalwińskiej), brożek, brożec: »czapkę lub chustę na głowie brożcem« (‘na bakier’), »przełożywszy ferezyą brożcem«, Potocki, »spodnica z brożcem«; brożyny, ‘drągi i dach brogowy’; nazwa herbowa. Prasłowo; pierwotne *borg, ruskie oboroh, czes. brah, ‘bróg’. Do pnia berg-, u nas nie zachowanego, dobrze znanego innym Słowianom, cerk. brěgą, brěszti, ‘strzec’; na Rusi woła woźnica na przechodnia: bieregiś, giś, ‘strzeż się’, niebrieżnyj, ‘nieopatrzny’, ‘lekkomyślny’, cerk. nebrěszti, prěnebrěszti, ‘zaniedbywać’. U Serbów i Czechów i postać z półgłoską, serb. brżem, ‘strzegę’ (cerk. brgsze, ‘ostrzegłszy’), czes. brh, ‘nora’, ‘chałupa’ (niby ochronka); niem. bergen, ‘chować’, borgen, ‘pożyczać’ (nasz borg z tego), bürgen, ‘ręczyć’.
broić, ‘wyrabiać’, ‘stroić’; rzeczownika broj, co u wszystkich południowych Słowian ‘liczbę’ znaczy (serb. bułg. broiti, ‘liczyć’, broj(a)nica, ‘różaniec’), już nie posiadamy; broić w dawnym języku ogólniej używano o ‘niepokoju’, ‘zabiegach’; do brzy-; p. brzytwa.
brok, ‘śrót’, z niemiec. Brocken; »wsuwszy broku do fuzyej«, »brokiem ustrzelano głowę«, Potocki.
brokat, brokatela, burkatela, ‘rodzaj materji’, z łac. brocatum od brocare, franc. brocher, ‘wyszywać’, ‘haftować’; »sługi odziać koralem, burkatelą stropy«, Potocki; brokatela właściwie ‘podrobiony brokat’, franc. brocart.
brona, bronować, broniaki, ‘konie do brony’, bronowłok; prasłowo; z *borna, załab. barna, rusk. borona, boronit’, południowe i czesk. brana, od pnia bher-, o ‘ostrości’, greck. faros, ‘brózda’, faraō i faroō, ‘orzę’, łac. forare, niem. bohren (nasze przeborować, przeberować, ‘przewiercać’, w 16. wieku).
brony, o ‘maści konia’; brość, ‘zawiązek liścia’; brośń, ‘pleśń’, od nazwy koloru, maści jasnej; cerk. bron, o ‘szymlu’, rusk. broń, o ‘kłosie dojrzałym (owsa)’, broniet’, ‘dojrzewać’ (o owsie), czesk. broný, ‘biały’, słowac. broneť, ‘dojrzewać’. Czy te słowa istotnie razem należą, wątpliwe; brona, ‘białego’, łączą z ind. bradhna-, ‘płowy’ (o koniu, więc u Słowian d wypadło, jak zawsze, przed n); brość, w porównaniu z serb. słowień. brst, o ‘pączkach’, brstiti, ‘objadać pąkowie’, bułg. brŭs, wygląda na małoruskie brost’, a to będzie to samo co barszcz, z odmiennem następstwem półgłoski twardej, przed lub po r, o co nietrudno.
bronz, bronzowy, ‘śpiża’, i o ‘kolorze śpiży’, europejskie: franc. bronze, z włosk. bronzo, co wywodzą od Brundisium (p. brechać), albo ze Wschodu, persk. brencz, skąd tłumaczą i nazwę mosiądzu (p.).
broń, bronić, bronny, obrona, obronny, zabronić, zabraniać. Prasłowo; cerk. brań, ‘walka’, braniti, ‘bronić’, wŭzbraniti, ‘zabronić’, rusk, cerk. branit’, ‘łajać’, oborona, ‘obrona’, czesk. brań, braniti, jak u nas; tu należy i nazwa brony (czesk. brany),
