locustae najdowolniej ‘owocami leśnemi’, ‘miodunką’, zastąpili. Brěd, z nagłosowem ja- i wszelakiemi tegoż odmianami (a-, o-), pojawia się i z nosówką, nasze dawne jabrząd, czes. jabrzadka i jabratka, ‘latorośl’, litew. branda, ‘dojrzałość’, brendes, ‘dojrzały’, brindau, ‘nabrzmiałem’, prus. pobrendints, ‘obciążony’, brendekermnen, o ‘ciąży’.
brzana, brzanka, i wiele nazw odmiennych, mrzanka, mrzewka r. 1472, barwina, barwena, z łac. barbus (barbena), — muraena; nazwy przejmywano parokrotnie z źródeł wszelakich.
brzask, brzeszczy się, ‘dnieje’, a od obocznego brzazg: na brzeżdżeniu, psałterz (»z zarania«, puław.). Jest dwojaka postać, z dźwięczną i z niemą (zg i sk), i dwojakie znaczenie, o ‘szarzeniu dnia’, ‘jutrzence’, i o ‘rzadniejącym (kisnącym) smaku’, przeniesione ze wzroku. Prasłowo w obu postaciach i znaczeniach; cerk. probrězg, ‘brzask jutrzenny’, czes. brziska i brzeżdi se, rozbrzěsk i zabrězh, ‘zaranie’, ‘świt’; cerk. obrězgnuti, rus. obrjeznut’, o ‘skisiałem mleku’; u nas obok obrzask, obrzazgły, rus. briezgat’, ‘brzydzić się’, ‘pogardzać czem’. Litew. apybrēszkis, ‘świt’, brēszko, ‘zaświtało’, może dalej i ind. bhrādżate, awest. brāzaiti, ‘jaśnieje’, ‘świeci’.
brzeczka, ‘moszcz’, ‘syta’, ogólne w 15.—17. wieku, por. r. 1500: »nektar, brzeczka wedle Polaków«; tak samo u Czechów i Łużyczan; wraz z brahą (p.) z celtyckiego.
brzeg, z prasłow. *berg, pierwotnie nie ‘kraj lądu’, lecz ‘wyniosłość’, ‘góra’, por. śląski Brzeg (Brieg); niem. Berg, ale to nie pożyczka: spólne to słowo obu językom, a co do g zamiast z (z powodu irańskiego barezah-, ‘góra’), por. gęś, gwiazda z takiem samem g słowiańskiem zamiast oczekiwanego z, albo barzo i brgo. Urobienia: wybrzeże, nadbrzeżny. U wszystkich Słowian tak — i w temże samem znaczeniu: cerk. brěg, rus. bierieg, czes. brzeh, serb. brijeg (czy tu i nazwa Priegnitz, niby Brzeżan?); awest. berez, ‘wysoki’; może i niem. Burg. Cerk. brěgynję, ‘nimfy’, może również ‘duchy górskie’, nie ‘brzeżne’.
brzechwa, ‘strzała bez grotu’, przestarzałe; jest i nazwą osobową; por. brzeszczot.
brzek, brzok r. 1472, brzekinia, berek, brzęk, z pierwotnego *berk, nazwy dla ‘crataegus’ i ‘sorbus’ u wszelakich Słowian; postaci z -ere- u nas ruskie, berek(a), bułg. brěkinia, czes. brzek, brzekynie, łuż. brěkowc, ‘morwa’; ę, o mylne, jak w macocha i t. p.
brzemię, ‘nosza’, ‘ciężar’, brzemionko, brzemienna, ‘ciężarna’ (por. niem. gebären), od pierwiastka bher- (p. brać), w pierwotnem znaczeniu ‘noszenia’; przyrostek -mię, jak w znamię; prasłow. *bermę, cerk. brěmę, rus. bieriemja, południowe brěme, czes. brzimě i brzemeno; ind. bhāriman- i bharman-, ‘noszenie’, grec. ferma, ‘płód’.
brzeszczot, głównia szabli’, od brzasku, ‘jaśnienia’; przyrostek -iet zwykły.
brzęk, brzęczeć, brząkać, brząknąć, brzdąkać, brzdąknąć, brzękacz, pobrzękacze (‘grosze’), brzdęk, urobione stałym przyrostkiem -k od *bren w brznieć = brzmieć (p.). Prasłowo; nosówka jego ocalała (dla naśladowania dźwięku) nawet u tych Słowian, co się nosówek pozbyli wszystkich: rus. brienczat’, małorus. breńkaty, słowień. brenczati
