wie’ (dosłownie ‘całostka’), kailes i paschkeiles (t. j. kails—patskails, ‘cał’ — ‘sam cał’) pozdrawiano się przy biesiadzie. Niem. heil, heilen, heil sei pozdrawiano się również (nord. heilsa, ‘pozdrawiać’).
całun, »mazowieckie«, zamiast czałun, jak jest w czeskiem, bo od niem. dawnego schalūne, ‘materji na suknie’ i ‘pokrywy (tapety)’, od miasta franc. Châlons, po niem. Schalūn.
canka (mylnie czanka), ‘sztaba u wędzidła końskiego’, w 16. i 17. wieku; tak samo czes. cańk, od czes. cán, ‘sztaba’, z niem. Zain, ‘sztaba’; por. cajngult, o ‘złocie w sztabkach’.
cap, ocapieć, »capkiem stawać«, zdaje się nabytkiem od pastuchów rumuńskich (cap), co to słowo (bałkańskie? albańskie? cap, łac. caper) roznieśli po Węgrzech i Karpatach, bo znane tylko u Słowian, co się z nimi bezpośrednio stykali.
capa, czapa, ‘skóra (szagryn)’; »miecz w czapie«, »pochew capowa«, »oblecz pochwy capą«, »tak dychtownej przemoknąć niepodobna czapie« (wszystko z Odjemku Potockiego)«, »co innego ma w piersiach, co innego w capie« (‘pochwie’); tak samo u Czechów; z niem. Zapp.
capnąć (a jest i cupnąć, przycapnąć i przycupnąć), zacapić, capanka (chapanka) i t. d., łap(u)-cap(u); dźwiękonaśladowcze; tak samo w rus. cap! capat’, capnut’, ‘chwycić (po uchu!)’; inni Słowianie używają tego cap, capać, o ‘chodzie ciężkim w błocie’.
capstrzyk, z niem. Zapfenstreich, od Zapfen, ‘czop’, ‘uderzenie po czopie, na znak: dosyć!’
car, carz, carowa, carzyk, carziele, p. cesarz.
ceber i dzban, oba ze spółgłoską »mazurską« (t. j. c zamiast cz), pochodzą od tego samego kib-, ‘wisieć’, lit. kibti, ‘zawisać’, kibēti, ‘ruchać się’. Najstarsze to słowo polskie: czebri zapisane r. 1113 przy opowiadaniu o Piaście i jego gościnności. Pierwotna odmiana brzmiała: czber, czebra, jak sjem, sejmu; psek, pieska, z t. zw. miękką półgłoską po cz i b (= lit. kibiras, ‘wiadro’); zaś z zastępstwem małopolsko-mazowieckiem cz, dż przez c, dz: cber (dzber), cebra; czber do dziś czeskie, a u nas narzeczowe i dawne, zastąpione owem ceber od dalszych przypadków. Z niem. Zuber, Zober, nie ma nasz ceber, mimo łudzącego podobieństwa, nic spólnego, chybaby niem. było pożyczką z słow., co nie dowiedziono, bo zubar, zwibar, w przeciwieństwie do eimbar, ‘amfora’, z czego u nas węborek (p.), niby ‘dwubierny’ być może. Z Polski powędrowała nazwa cebra na całą Ruś; por. cebratkę. Pierwotne czeber, czabar (serb.), istnieje do dziś na całym Bałkanie; Czesi wedle pierwszego przypadku czber i dalsze urabiają (czberu zamiast i obok czebru). R. 1500: »czber albo czeber«, »czber albo wanna«.
cebula, tak już r. 1500, ale cybula dawniej i przez 16 w. jeszcze się zjawia; u Czechów tylko cibule, tak samo u Łużyczan, ale już w średniowiecznej niemczyźnie Zibolle i Zebulle, z łacińsk. cēpulla, zdrobniałego od cēpa, ‘cebula’. U nas w słowach obcych i (y) i e mieniają się, por. subtelny z dawnego subtylny, łacińsk. subtilis. Urobienia: cebulka, cebulowaty; imię Cybula już w 14. wieku.
cech, cechowy, cechmistrz, ‘kom-
