Strona:PL Aleksander Brückner-Słownik etymologiczny języka polskiego 113.jpeg

Ta strona została uwierzytelniona.

bota, plecionka’ (darbai), co dalej łączą z niem. Torf.

drab, draba, »drabską służyć«; niegdyś ‘żołnierz pieszy’, dziś wyzwisko na ‘nicponia’; drabować koniem albo konia, ‘kłusować’; drabant, trabant, ‘gwardzista’, w 17. w. i nazwa ‘tańca’. Wszystko, jak w czeskiem, z niem. Drab, Trab, o ‘kłusie’ i o ‘żołnierzach’, Nachtrab, Vortrab, Traber; nasz drabarz średniowieczny i o ‘wielbłądzie’, ‘dromedarze’; my może wprost z czes. dráb, nie z niem.; drabant z niem. Drabant (dziś Trabant, wedle włos. trabante, co samo z niem.), od niem. draben, ‘biec’; drabstwo, jak szewstwo.

dracz, w biblji: »draczom« (»drapieżnikom«, Leopolita«); dracza, ‘drapiestwo’; draka, ‘bój’, Potocki; p. drzeć.

dragnie, ‘raźnie’, u Kochowskiego; ma być pożyczką z czes. drahnie, ‘dużo’, ‘wiele’, drahný, ‘wielki, silny’ (od draha, ‘siła’, ‘huf’, a to do drogi, ‘cenny’?).

dragon, dragan, żartobliwie »co drą a gonią« w 17. w.; dragonja, dragoński; europejskie, od draka (smoka) na chorągwi; walczyli pieszo i konno. Co innego dragant, o ‘gumie’ i o ‘cukrze dragantowym’, od 16. w., z łac. dragātum (franc. dragée), a to z grec. tragakanthos (nazwa rośliny).

draj- i dre-, z niem. drei, w złożeniach, np. drajhulc, ‘szubienica’, w 16. i 17. w., t. j. »trzy drewna«, jak ją wtedy również zową; »kłusze drajszlakiem«, o koniu, u Reja; drelink, ‘miara wina’, niem. Dreilink; drylich i drelich, dreliszkowy, z niem. Drillich, por. cwelich; dryfus, z Dreifuss; wszystko z 16. w.

drak, ‘smok’, w biblji, z czes., a to z niem. Drache z łac. draco; jest i drach, trach, nazwa herbowa.

drała dać, ‘uciekać’, drań, dranica, ‘gont’ (»szkudła albo dranica« r. 1500), drań(cie); p. drzeć.

drapać, drapnąć (także tyle co drała dać), drapież, drapiestwo, drapieżnik; prasłowo; tak samo wszędzie, u Czechów, na Rusi ze wtórnem j, drjapat’, toż u Słowaków, czes. dráp, ‘pazur’; grec. drepō, ‘oddzieram’, i drōptō, ‘druzgocę’, drepanon, ‘sierp’. Dalsze to urobienie do pnia der- (p. drzeć); drapacz, drapak, drapaczka, drapichróst (17. w.), drapirzyt, ‘palec średni’, r. 1540; drapienie tyle co ‘drapież’ r. 1449 (w statucie).

drasnąć, zadrasnąć; u nas tylko to, u Czechów nierównie liczniej zastąpione: drasati, drasta, ‘drzazga’ i ‘suknia’ (stale i od oddzierania nazywana), draslawý, ‘nierówny’ (o drodze, drastina, o ‘wybojach’), drastiti, ‘potykać się’. Prasłowo; bułg. z sk: draskam, ‘drapię’, draska, ‘drapnięcie’; podobne w lit. z inną samogłoską: dreskiu, draskyti, ‘rozdzieram’, sudriskelys, ‘obszarpaniec’, łotew. draska; wkońcu do tegoż pnia der-, p. drzeć.

dratwa, dratew, może wprost z czes. dratew i dratwa, a to z niem. Draht, cośmy w 16. w. na nowo przejęli jako drót, drut; druciany, druciarz, drutować; »język ci drotem (albo drutem) stanie«, Potocki. Od nas na Ruś.

draźnić, rozdrażniać, drażliwy; prasłowo; tak samo u innych Słowian, z ową chwiejnością między ź a ż, cerk. razdrażiti (do gniewu), rus. razdrażat’, czes. dráżiti, dziś dráżditi, ‘draźnić’ (niby od -zg-), i rus. draznit’, bułg. drazniŭ, czes. dawne dráżniti. Tu należy nasze