na ‘szmaty, strzępki’ i na ‘ludzi obdartych, nicponiów’: gałganki, gałgański, gałgaństwo, gałganiarz, por. podobne dowolne, przypadkowe przenośnie w gagatku. Nazwa rośliny (u nas w 15. w. i galgand) arabska, khulanjan, dla rośliny chińskiej (kau-liang khiang, t. j. ‘imbier z Kau-liang’).
gamoń, gamajda, wyrazy obelżywe dla ‘gapiów, niedołęg, powolnych’, od pnia gam-, oznaczającego to samo, gamać i gamgać się, ‘chodzić ociężale’; czes. hamoń może z pols., ale hamoniti toż co nasze gamorzyć, ‘paplać’, a to przypomina lit. gomurys i gomerē, ‘krtań’, od wydawania głosu, a dalej niby ‘gapa’ (?).
gandziara, ‘pałka cygańska’, późne (koniec 18. wieku) i obce, cygańskie (?).
ganek, ‘przechód’, ‘przedsionek’, niem. Gang (do gehen); e wstawione; jest i gang, gank, u zegarka i jego »werku«; »gankowe drzwi«.
ganić, od gana (czes. hana), u nas we złożeniach tylko: przygana, nagana (naganny); dalej gańba, gańbić, ganiebny, ganiebność, w 15, wieku jedyne; od 16. wieku h i tu wkradało się: hańba, haniebny, zhańbić. Od nas na Ruś przeszło. Istnieje pierwotnie tylko u nas i u Czechów; nasze g usuwa podejrzenia o zapożyczenie słowa. Do porównania nastręcza się cerk. gonějet, ‘wystarcza’, lit. gana, ‘dosyć’, gandżiaus, ‘raczej’; ind. ghana- ‘twardy, gęsty’, grec. fonos, ‘gąszcz’, euthenēs, ‘silny, pełny’, par-thenos, ‘dziewa (okrągła)’, a z słowiańskich słów słowień. gonoba, ‘strata’ (czes. hanobiti, ‘lżyć’, ?), rus. gonobiť ‘skąpić’, ‘dbać’.
gapa, ‘wrona’, gapić się (jak wrona czy gawron), obelżywe, stąd gap (gapia), gapiątko, gapiowaty; gapa o ‘przypatrywaniu się bezpłatnem, bez biletu’; z wsuniętem l: glapa, glapić się, po narzeczach. Pień ten sam co w Gople (p.); tu o szeroko rozwartym dzióbie u ptaka, gębie u ludzi; glapa już w 17. w.
gara, ‘dziura od szpunta’, ‘rowek, żłobek w drzewie, desce’, z niem. Gehre, co i ‘fugę’ oznacza; od tego Gehre garować (a stąd garuga, jak żegluga od żeglować), o płynięciu łodzi (okrętu), gdy wiatr bokiem w żagle dmie, a więc ukośnie (holandzkie geer, geeren, to samo); u nas i gary, o ‘sznurach po obu końcach rei’; garować znaczy i ‘żłobkować’.
garb, garbaty, garbus, garbowaty (w biblji), zgarbić się, a obok tego i gurbić, zgurbić się (por. kurcz, burczeć, z podobną nierzadką wokalizacją); garbacić (‘wyrzucać garby’, np. o kretach); złożone: garbonos. Używa się i o ‘garbach gór czy pól’, — więc por. prus. garbis (częste w imionach topograficznych, mylnie grabis, ‘góra’, zapisane). Porównywają lit. garbana, ‘kędzior’, a niemiec. nord, korpa, ‘zmarsk’. U Słowian jest to prasłowo dla ‘karku’, ‘garbu’, ‘zmarszczku’ i ‘wierzchu’; rus. gorb, czes. hrb, hrbol, hrbolina, i o ‘pagórku’, hrbatý, hrboun, ‘garbus, garbaty’, hrbacz, hrbous, hrbowatý; hrbonos, ‘z orlim nosem’; jest nawet cerk. grba, o ‘skurczeniu’ (nord. korpna, ‘skurczyć się’); serb. grbe, ‘nierówności terenu’.
garbować (skórę), garbarz, garbarnia, wygarbować (i przenośnie, ‘przetrzepać kogo’), garbuz (15. w.), z niem. gerben, Gärber, Gärbhaus.
gardło, garło, zdrobniale gar-
